Konsultacje społeczne – czas na zmiany!

Jak skrupulatnie wyliczyli członkowie IdP, tylko Zarząd Dróg Miejskich w ciągu prawie czterech lat przeprowadził blisko 60. konsultacji – a to juz całkiem pokaźny materiał porównawczy. Niestety, wiele z nich to fikcja, a nie faktyczny dialog między urzędnikami a mieszkańcami – uważają.

A oto przykłady: na posiedzeniu 14 czerwca Komisja Gospodarki Komunalnej i Polityki Mieszkaniowej Rady Miasta uznała za zasadną skargę na Dyrektora Zarządu Dróg Miejskich w sprawie nieprzestrzegania obowiązujących procedur konsultowania projektów drogowych. Jej istotą było nieopublikowanie przez 1,5 roku sprawozdania z przeprowadzonych konsultacji projektu wiaduktu nad torami na Starołęce. Nieodniesienie się do uwag mieszkańców przez tak długi czas było nie tylko złamaniem przyjętych norm współpracy administracji z mieszkańcami, ale również stanowiło bezpośrednie naruszenie uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie zasad i trybu przeprowadzenia konsultacji społecznych, która nakazuje poinformowanie mieszkańców o wynikach konsultacji w terminie 21 dni od ich zakończenia. Niestety nie jest to odosobniony przypadek nieprzestrzegania procedur podczas konsultacji społecznych organizowanych przez Zarząd Dróg Miejskich.

Wywalczony z trudem pod koniec 2009 roku przez środowiska rowerowe system opiniowania przez mieszkańców projektów drogowych miał być milowym krokiem na drodze do budowy społeczeństwa obywatelskiego. Ale trzy i pół roku obowiązywania konsultacji społecznych projektów drogowych pokazało, że Zarząd Dróg Miejskich nie ma ochoty dzielić się swoją władzą. Projekty albo w ogóle nie trafiają do konsultacji, albo wtedy, gdy jest już gotowy i nic nie można zmienić – albo jest prezentowany w takiej formie, że jest kompletnie nieczytelny. Bywa i tak, że konsultacje się odbędą, a uwagi zostają zignorowane.  

Co więc proponuje stowarzyszenie, by ułatwić poznaniakom udział w rzeczywistym decydowaniu o inwestycjach w mieście?

•    Zasada pierwsza: konsultacje społeczne powinny dotyczyć wszystkich projektów transportowych, w tym projektów tras tramwajowych. Dotychczasowy system ograniczał się do inwestycji realizowanych wyłącznie przez Zarząd Dróg Miejskich. Projekty tramwajowe powierzone spółce Infrastruktura Euro Poznań 2012 nie były w ogóle konsultowane publicznie.
•    Zasada druga: konsultacje powinny być bezwzględnie przeprowadzane na jak najwcześniejszym etapie projektowym tj. na etapie przygotowywania koncepcji projektowej.  
•    Zasada trzecia: konsultacje znaczących inwestycji powinny odbywać się dwukrotnie. Dla dużych projektów tj. takich których kosztorys przekracza 30 mln zł (np. przebudowa Ronda Kaponiera lub rozbudowa ul. Bukowskiej do granic miasta, rozbudowa ul. Grunwaldzkiej, budowa II etapu Nowych Zawad) oraz zadań w znaczący sposób wpływających na przestrzeń publiczną (np. rearanżacja ul. Św. Marcin) konsultacja powinny być organizowana dwukrotnie. Najpierw na etapie koncepcji a następnie na etapie projektu budowlanego.
•       Zasada czwarta: konsultacje internetowe powinny być wsparte instytucją wysłuchania publicznego. Wysłuchanie publiczne powinno być zawsze organizowane dla inwestycji dużych. Dla innych inwestycji wysłuchanie publiczne organizowane było by na wniosek miejscowej rady osiedla.
•    Zasada piąta: powinny być udostępniane specjalnie przygotowane materiały konsultacyjne w sposób kompleksowy i jednoznaczny opisujący inwestycję. Do opiniowania powinny być kierowane koncepcje projektowe wraz z uproszczonym opisem technicznym.
•    Zasada szósta: jednostka przygotowująca projekt transportowy byłaby obowiązana sztywnymi terminami. Podstawowym terminem na ustosunkowanie się do uwag powinny być trzy tygodnie od zakończenia konsultacji. W przypadku skomplikowanych konsultacji termin ten mógłby być przedłużony do 2 miesięcy.
•    Zasada siódma: podczas konsultacji informacja o możliwości składania uwag powinna być dostarczana bezpośrednio do mieszkańców. Mowa tutaj o plakatach rozklejanych w miejscach publicznych w rejonie inwestycji oraz ulotkach dostarczanych bezpośrednio do mieszań. Podczas konsultacji możliwe byłoby wykorzystanie nowoczesnych kanałów komunikacji np. mediów społecznościowych (np. specjalnie przygotowana strona na Facebooku).
•    Zasada ósma: konsultacje powinny być organizowane przez jednostkę niezależną od realizatorów inwestycji. W celu zapewnienia jak największej przejrzystości zadanie organizacji konsultacji (publikacja materiałów konsultacyjnych, zbieranie uwag czy promocja procesu konsultacji) powinno być powierzone wyspecjalizowanej jednostce miejskiej np. Biuru Prezydenta.