Naukowcy z UEP zlikwidują tlen!

A dokładniej rzecz ujmując – wynaleźli nanokompozytowy pochłaniacz tlenu. Dzięki temu pakowana żywność będzie mogła dłużej zachować świeżość. Teraz tylko muszą swój wynalazek sprzedać producentom opakowań.

Pochłaniacze tlenu są stosowane głównie w branży spożywczej – pomagają zapobiegać psuciu się żywności. Rocznie w Polsce marnuje się wiele milionów ton żywności, m.in. z powodu złego opakowania i przechowywania. Jednym z czynników istotnie obniżających jakość zapakowanych produktów spożywczych jest obecny w opakowaniach tlen. By się go pozbyć, stosuje się odpowiednie techniki pakowania, jednak żadna nie jest idealna. W związku z tym do żywności dodaje się przeciwutleniacze lub antyoksydanty.

Od pewnego czasu jednym z istotnych trendów w badaniach jest poszukiwanie innych metod zabezpieczania żywności przed wpływem tlenu. W Japonii, USA i Europie Zachodniej od lat stosowane są różnej generacji pochłaniacze tlenu (organiczne, na bazie żelaza, na bazie polimerów). Jednak wykorzystywane w handlu pochłaniacze tlenu, oparte na sproszkowanym żelazie, aby były aktywne, wymagają katalizatora lub obecności wilgoci. Tymczasem na niektóre produkty wilgoć wpływa niekorzystnie.

Zespół pod kierownictwem prof. dra hab. Zenona Foltynowicza i dra inż. Wojciecha Kozaka z Wydziału Towaroznawstwa Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu opracował według swojego know-how zupełnie nowy typ pochłaniaczy tlenu – wykorzystujący nanotechnologię, mianowicie nanożelazo. Badania trwały kilka lat. Wcześniej ten sam zespół opracował i opatentował już inne pochłaniacze, ale nowy jest udoskonalony. W odróżnieniu od pochłaniaczy wcześniejszych generacji nie wymaga ani katalizatora, ani wilgoci. Może mieć postać umieszczanej wewnątrz opakowania saszetki, pastylki, wkładki kartonowej, folii czy warstwy wprowadzonej do uszczelki pod zamknięciem butelki czy słoika.

Nanokompozytowy pochłaniacz tlenu jest bezpieczny.
– Stwierdzono, że nie przenika do pakowanego produktu, więc na pewno go wraz z nim nie zjemy. Więcej: dzięki niemu nie zjemy innych niekorzystnych substancji. Dodatkową zaletą nanokompozytowego pochłaniacza opracowanego przez naukowców z UEP jest bowiem to, że zastępuje niektóre substancje typu E dodawane do żywności jako przeciwutleniacze lub antyoksydanty – twierdzi Iwona Cieślik, kierownik działu marketingu UEP. – Ponadto pochłaniacz opracowany przez naukowców z UEP może również znaleźć zastosowanie w pakowaniu produktów farmaceutycznych, kosmetyków, materiałów archiwalnych lub wyrobów elektronicznych, chroniąc je przed działaniem tlenu.

Wykorzystując środki z grantu z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (POIG, działanie 1.3.2.) autorzy zgłosili wynalazek do ochrony w systemie międzynarodowym PCT, europejskim EPO oraz w urzędach patentowych USA, Izraela i Japonii.

Profesor Zenon Foltynowicz i dr inż. Wojciech Kozak byli też uczestnikami programu TOP 500 Innovators – największego w historii programu szkoleniowego dla osób zajmujących się badaniami naukowymi i komercjalizacją ich wyników, finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ze środków Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Obecnie wynalazcy prowadzą działania zmierzające do komercjalizacji pochłaniacza.