.jpg)
.jpg)
Wydarzeniem artystycznym festiwalu jest koncert Marii Răducanu, ikony rumuńskiej sceny muzycznej, znanej polskiej publiczności między innymi z występów na krakowskim Festiwalu Kultury Żydowskiej czy wrocławskim Przeglądzie Piosenki Aktorskiej, a także ze znakomitego albumu „Ziori” wydanego przez wytwórnię płytową Tzadik Johna Zorna.
Artystka zaprezentuje 25 października w klubie Blue Note w Poznaniu wołoskie pieśni w jazzowej interpretacji. Akompaniował jej będzie berliński kompozytor i pianista Niko Meinhold. http://bluenote.poznan.pl/event/maria-raducanu-rumunia-fest-noz/.
Miłośników tańców w kręgu zapraszamy również na FEST-NOZ, wspólną zabawę muzyczno-taneczną nawiązującą do tradycyjnych, bretońskich zabaw ludowych, który odbędzie się tuż po koncercie Marii Răducanu & Niko Meinholda, o godz. 21.30, również w Blue Note. Na scenie wystąpią bretońscy muzycy: Pierrick Lemou (skrzypce) oraz Yann-Fanch Perroches (akordeon diatoniczny).
Organizatorzy festiwalu zapraszają również do wzięcia udziału w scenicznej adaptacji słuchowiska „Mistrz Manole” (Teatr Polskiego Radia) w reż. Darka Błaszczyka & Zbyszka Olkiewicza i opracowaniu muzycznym Jacka Hałasa, która odbędzie się w Domu Bretanii (24.10. g.19.00).
Festiwal ma charakter interdyscyplinarny. Chcemy odkrywać Rumunię, Wołoszczyznę, poprzez ich niesamowitą różnorodność zapisaną w osobistych historiach, wydarzeniach, miejscach i krajobrazach.
Program festiwalu:
22 października (środa)
g.18.00
Wykład „Co łączy Wołoszczyznę z włoszczyzną? Wprowadzenie do regionu”
dr Tomasz Klimkowski (Zakład Rumunistyki, IFR UAM Poznań)
Ile ma wspólnego Wołoszczyzna z włoszczyzną, a Wołoch z Włochem? Gdzie naprawdę żył Wład Palownik, zwany Drakulą? Czy nazwa Craiova słusznie brzmi swojsko dla Polaka? Kim był Constantin Brâncuși, a kim Constantin Brâncoveanu? Od kogo Rumuni przejęli kawę i bakławę? Jakie miasto znane było jako Mały Paryż albo Paryż Wschodu? Co to są Żelazne Wrota? Kogo nazywano rumuńską Edith Piaf? Odpowiedzi na te i inne pytania w krótkim wprowadzeniu do najbardziej bałkańskiego z rumuńskich regionów.
Tomasz Klimkowski, absolwent filologii rumuńskiej i doktor językoznawstwa rumuńskiego UAM w Poznaniu, pracownik Zakładu Rumunistyki UAM i tłumacz (zbiór esejów O aniołach A. Pleșu, powieści: Stracony poranek G. Adameșteanu i Zabliźnione serca M. Blechera, zbiór wierszy E. Ivancu Gra w to, aby nie być niczym więcej, niż jestem). Współautor Słownika polsko-rumuńskiego i rumuńsko-polskiego (Wyd. Nowela, Poznań).
[Dom Bretanii, Stary Rynek 37, wstęp wolny]
g.19.00
Wykład „VALACHIA – TERRA BALCANICA”
dr Emilia Ivancu (Zakład Rumunstyki, IFR UAM Poznań)
Temat wykładu stanowić będą elementy składowe kultury Wołoszczyzny – poprzez odwołanie się do historii kultury wołoskiej o bałkańskich inspiracjach i rodowodzie oraz do mitologii ludowej i tradycyjnej imagologii obszarów tworzących geografię kulturową regionu – w tym elementy takie jak mit Monastyru Argeș, dzieje rodu Brâncoveanu, motywy ceramiczne Horezu, fuzja tradycyjnych elementów folklorystycznych z religijnymi. Jednocześnie wykład ma na celu przedstawienie relacji między tradycją a nowoczesnością na wołoskiej wsi początku XXI wieku, ilustrowanych zdjęciami ze zbiorów własnych prelegentki.
Emilia Ivancu jest krytykiem literackim, poetką i tłumaczką. Wykłada język i literaturę rumuńską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Najważniejsze publikacje: Travels with Steinbeck in Search of America (2005), Dicționarul personajelor din teatrul lui Lucian Blaga (współautorka, 2005), Słownik polsko‐rumuński i rumuńsko‐polski (współautorka, 2012) oraz zbiory wierszy: Jocul de a nu fi mai mult decât sunt/Gra w to, aby nie być niczym więcej niż jestem (2012, tłumaczenie na język polski Tomasz Klimkowski), Șamanii și poeții (2014).
[Dom Bretanii, Stary Rynek 37, wstęp wolny]
23 października (czwartek)
KINO RUMUŃSKIE
g.17.30
Japoński piesek (Câinele Japonez)
Reżyseria: Tudor Cristian Jurgiu
Rumunia 2013, 85 min.
Obsada: Victor Rebengiuc, Şerban Pavlu, Kana Hashimoto, Constantin Drăgănescu, Ioana Abur, Alexandrina Halic, Laurenţiu Lazăr.
Costache Moldu podczas powodzi traci żonę, dom i oszczędności życia. Mieszka teraz sam, prowadzi monotonną egzystencję i nie ma żadnych aspiracji. Po dwudziestu latach nieobecności i milczenia do starego ojca przyjeżdża z wizytą jego syn, który na stałe mieszka w Japonii. Ta wizyta może być szansą na wyjście z egzystencjalnej monotonii dla Costache.
g.19.00
Gruszki na wierzbie (Şi caii sunt verzi pe pereţi)
Reżyseria Dan Dan Chişu,
Rumunia 2012, 104 min.
Obsada: Anca Florescu, Adrian Titieni, Tudor Smoleanu, Ionuţ Vişan
Gruszki na wierzbie to opowieść o iluzji wzbogacenia się w Rumunii. W kraju, w którym historie o szybkim zdobyciu majątku można usłyszeń na każdym rogu, wszyscy myślą, że jest to nie tylko możliwe, ale też bardzo łatwe. Film śledzi dwie historie: jedną o młodych ludziach, którzy mogli zostać bogaci, a drugą o mężczyźnie który, z powodu nieznajomości nowoczesnej technologii, daje się zwieść elektronicznemu spamowi.
g.21.00
Quod Erat Demonstrandum
Reżyseria Andrei Gruzsniczki
Rumunia 2013, 107 min.
Obsada: Ofelia Popii, Florin Piersic Jr., Sorin Leoveanu.
Rumunia, rok 1984. Matematyk bez zgody władz publikuje artykuł w czasopiśmie wydawanym przez amerykański uniwersytet, co skutkuje ciągiem zdarzeń, które zmienią życia jego przyjaciół. Przecież nie ma takich rzeczy jak decyzje bez konsekwencji.
[Kino Muza, ul. Święty Marcin 30, bilety 8 zł]
24 października (piątek)
g.17.30
Spotkanie autorskie z Michałem Kruszoną “Rumunia. W poszukiwaniu diabła”.
Księgarnia Zysk i S-ka Wydawnictwo zaprasza na spotkanie z Michałem Kruszoną historykiem kultury, pisarzem, podróżnikiem, autorem książki “Rumunia. W poszukiwaniu diabła”. Magia i mistycyzm wyjątkowego kraju, gdzie styka się cywilizacja bizantyjska i łacińska, kresy Europy, w których tajemnice przeszłości mieszkają w ludziach.
Michał Kruszona, (ur. 11 lipca 1964 w Poznaniu) – historyk kultury, pisarz, dyrektor Muzeum Zamek Górków w Szamotułach. Od dziecka związany z Szamotułami. W kręgu zainteresowań stawia obszary dialogu pomiędzy kulturami, stąd zainteresowanie kresami, a zwłaszcza wielokulturowością Karpat. Napisał kilka książek nawiązujących do swoich podróży: “Rumunia. Podróże w poszukiwaniu diabła”, “Kulturalny atlas ptaków”, “Huculszczyzna. Opowieść kabalistyczna”, “Uganda. Jak się masz, Muzungu?, “Czarnomorze”, “Wzdłuż wybrzeża w poprzek gór”, “Kawior astrachański. Podróż kryminalno – kulinarna”.
[Księgarnia Zysk i S-ka, ul. Wielka 10, wstęp wolny]
g.19.00
Spektakl „Mistrz Manole” (reż. Darek Błaszczyk & Zbyszek Olkiewicz, muz. Jacek Hałas)
„Mistrz Manole” to jedna z najsłynniejszych i najbardziej niezwykłych rumuńskich legend ludowych, która podejmuje odwieczny mit ofiary założycielskiej. Spektakl jest sceniczną adaptacją „Mistrza Manole”, projektu radiowego Teatru Polskiego Radia, zrealizowanego w 2013 roku przez Dariusza Błaszczyka i Jacka Hałasa. Słuchowisko zostało nagrodzone za NAJLEPSZĄ REŻYSERIĘ (Darek Błaszczyk) i NAJLEPSZĄ MUZYKĘ (Jacek Hałas) na festiwalu DWA TEATRY 2014 w Sopocie. Twórcy słuchowiska opracowali we współpracy ze Zbigniewem Olkiewiczem (AKADEMIA RUCHU) sceniczną wersję śpiewogry ‘MISTRZ MANOLE’. Spektakl jest rozwinięciem wersji radiowej o stronę wizualną, która ma charakter swego rodzaju obrzędu scenicznego na pograniczu koncertu, performance i działania teatralnego. Pokazowi scenicznemu towarzyszyła będzie znakomita muzyka, wykonywana na żywo przez muzyków-śpiewaków – zapraszanych przez Jacka Hałasa spośród najlepszych wykonawców muzyki korzennej w Polsce, ale także Rumunii.
Wystąpią: Zbyszek Olkiewicz, Marta Kotwica, Jacek Hałas /śpiew, akordeon, lira korbowa, kaval/, Maciek Filipczuk /śpiew, gusle, skrzypce, bęben/, Mietek Litwiński /śpiew, kontrabas/, Wolf Niklaus /śpiew, zurna/, Basia Wilińska /śpiew/, Agata Harz /śpiew/, Ania Kowalska /śpiew/, Bart Pałyga /śpiew, kemancza, wspak/.
[Dom Bretanii, Stary Rynek 37, wstęp wolny. Bezpłatne zaproszenia do odbioru w Domu Bretanii od 20.X]
25 października (sobota)
g.10.00
Najszybszy kurs języka i kultury rumuńskiej
Prowadzenie dr Emilia Ivancu i dr Tomasz Klimkowski (Zakład Rumunistyki, IFR UAM Poznań). Na warsztatach przekonasz się, że ten bliski włoskiemu język może chwilami brzmieć bardzo słowiańsko, a niekiedy – dla odmiany – bardzo francusko. Dowiesz się, jakie głoski kryją się za zagadkowymi literami ă, ș czy ț. Będziesz wiedział, jak kupić bilet na pociąg z Bukaresztu do Sinai (i po co!) oraz umiał zapytać o drogę. Nauczysz się, jak jak zamówić mamałygę z bryndzą i śmietaną, a jak pochwalić dobre wino. I oczywiście będziesz mógł powiedzieć kilka zdań o sobie po rumuńsku, a jeśli lubisz śpiewać – zanucić nawet kilka wersów rumuńskiej piosenki.
[Dom Bretanii, Stary Rynek 37, wstęp wolny]
g.12.30
Spotkanie poświęcone muzyce rumuńskiej z Marią Răducanu, gwiazdą muzyczną tegorocznego Festiwalu.
[Dom Bretanii, Stary Rynek 37, wstęp wolny]
g.14.00
Wykład Tomasza Ogińskiego “Stylistyczna Histeria. Sukcesy i porażki narodowego stylu rumuńskiego w architekturze”.
Tomasz Ogiński (ur. 1975), historyk sztuki, krytyk architektury, wieloletni przewodnik po Wołoszczyźnie i Bałkanach. Wspołpracuje m.in. z Architektura Murator, kwartalnikiem Herito, Programem 2 Polskiego Radio, Polskim Instytutem Kultury. Marzy o napisaniu przewodnika po wschodnioeuropejskich i bałkańskich stylach narodowych. Mieszka w Bukareszcie i Krakowie (www.niesamowity-bukareszt.com). Podczas wykładu poruszane zostaną następujące zagadnienia: Traktat Wersalski i awans modeli bałkańskich w architekturze Wielkiej Rumunii, interpretacje mecenatu hospodara Constantina Brâncoveanu (1654-1714), Bizantyniści i Bałkaniści, wołoskie świątynie sztuk, działalność Magdy Bibescu, Aretii Tătărescu, królowej Marii Koburg, Henrietty Delavrancea-Gibory.
[Dom Bretanii, Stary Rynek 37, wstęp wolny]
g.16.00
Pokaz filmów dokumentalnych Florina Iepana
Bela Lugoşi. Upadły wampir (Bela Lugosi. Vamirul căzut), 2007, 52 min.
Dokument zrealizowany przez Florina Iepana prezentuje życie amerykańskiego aktora Beli Lugosi, legendy Hollywoodu w latach 30-40, który pozostał do naszych czasów jedną z najbardziej kontrowersyjnych osobowości XX wieku. Urodzony w Lugoj w 1882 roku, stał się znany międzynarodowej publiczności jako Dracula. Poprzez ten dokument, zrealizowany w ciągu trzech lat, ze zdjęciami w Ameryce, Austrii, Niemczech, na Węgrzech i w Rumunii (w Lugoj, okręg Banatu) Florin Iepan spróbował uchwycić najbardziej interesujące aspekty biografii Beli Ferenca Dezso Blasko znanego jako Bela Lugosi.
Dzieci z Dekretu, 2004, 68 min.
W październiku 1966 Nicolae Ceauşescu wydał słynny Dekret nr 770, który zabraniał Rumunkom dokonywania aborcji pod karą pozbawienia wolności. Jedynie kobiety, które przekroczyły 40 lat, albo miały już przynajmniej czworo dzieci miały prawo do przerwania ciąży. Dokument Florina Iepana opowiada historię tego przerażającego eksperymentu społecznego.
[Dom Bretanii, Stary Rynek 37, wstęp wolny]
g.16.00
Warsztaty tańców rumuńskich w EtnoBalansie.
W programie warsztatów nauka tańców: Alunelul, Hora, Promoroaca czy Ciobanasul.
Prowadzenie Anna Trąbała, z wykształcenia germanista, z zamiłowania tancerka i podróżniczka. Przygodę z tańcami etnicznymi rozpoczęła w Bretanii, podczas międzynarodowej, szkolnej wymiany młodzieżowej w 2004 roku. Zauroczona żywą kulturą bretońską rozpoczyna naukę tańców etnicznych w różnych zakątkach świata. Tańce w kręgu, których kolebką jest Grecja i Bałkany są jej największą fascynacją. Do chwili obecnej udało się jej zgromadzić około 2500 tańców. Ciągle podnosi swoje kwalifikacje biorąc udział w międzynarodowych warsztatach tańca w Grecji, Serbii, Macedonii, Bułgarii, Rumunii i Turcji. Od 4 lat zaprasza do Poznania wykwalifikowanych tancerzy z całego świata i organizuje warsztaty dla zainteresowanych z całej Polski. Uczy się ciągle nowych tańców. Zdobytą wiedzę wykorzystuje na imprezach folkowych, podczas spotkań integracyjnych osób dorosłych, młodzieży i dzieci. Parenaście razy prowadziła warsztaty taneczne w Muzeum Etnograficznym w Poznaniu w ramach projektu Taniec Obrzęd Rytuał, podczas Slavic Fest 2011 i 2012 i 2013 uczyła tańców bałkańskich. Jest współzałożycielką poznańskiego Studio Tańca ETNO BALANS, w którym prowadzi cotygodniowe zajęcia taneczne i swoje warsztaty.
EtnoBALANS (ul. Wielka 19)
[udział w warsztatach bezpłatny, zapisy do 20.X na malgorzata@dombretanii.org.pl]
g.20.00
Wydarzenie!
KONCERT MARIA RĂDUCANU (śpiew) NIKO MEINHOLD (piano)
Maria Răducanu – charyzmatyczna, rumuńska pieśniarka i autorka tekstów, gwiazda rumuńskiej, alternatywnej sceny muzycznej zaprezentuje wołoskie pieśni ludowe w jazzowej interpretacji. Wokalistce towarzyszył będzie niemiecki kompozytor i pianista Niko Meinhold. To jedyny kameralny koncert tego duetu w Poznaniu, przygotowany specjalnie dla publiczności VI Festiwalu Kultur Regionów Europy. Artystka ma na swoim koncie współpracę z takimi wytwórniami płytowymi jak Tzadik Johna Zorna („Ziori”, 2010). Porównywana z Ivą Bittovą, dysponuje wyjątkowym głosem o niezwykłej skali, nietuzinkową osobowością i posiada niezwykle cenioną zdolność przekraczania muzycznych granic. Jej twórczość spotyka się z uznaniem krytyków muzycznych i miłośników muzyki na całym świecie.
Blue Note Jazz Club (ul. Kościuszki 79).
[Bilety (30 zł przedsprzedaż, 40 zł w dniu koncertu) do nabycia w Domu Bretanii, CIM, Składzie Kulturalnym w Galerii MM, salonach Empik, Rock Long Luck, biurze klubu Blue Note, www.eBilet.pl]
g.21.30
FEST NOZ – zabawa taneczna inspirowana tradycyjnymi, bretońskimi zabawami ludowymi. Do tańca przygrywać będą bretońscy muzycy Pierrick Lemou (skrzypce) i Yann-Fanch Perroches (akordeon diatoniczny).
Blue Note Jazz Club (ul. Kościuszki 79).
Bilety kupione na koncert Marii Răducanu upoważniają do bezpłatnego udziału w Fest-Noz
26 października (niedziela)
g.12.00
Warsztaty językowo-kulturowe dla dzieci.
Warsztaty poświęcone Rumunii przygotowane z myślą o najmłodszych. Do udziału zapraszamy dzieci w wieku 6-12 lat, które chcą poznać ojczyznę Drakuli oraz nauczyć się podstawowych słów i zwrotów w języku rumuńskim. Warsztaty połączone będą z pokazem rumuńskiej bajki Miaunel și Bălănel, opowiadającej o przyjaźni między psem i kotem. W programie również wspólne przygotowanie mărțișorul, tradycyjnej ozdoby, którą mieszkańcy tego pięknego kraju obdarowują się na znak przyjaźni. Warsztaty poprowadzą Anna Gartych i Justyna Cichońska, studentki IV roku filologii rumuńskiej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Dom Bretanii (Stary Rynek 37)
[Udział w warsztatach bezpłatny, zapisy do 20.X na malgorzata@dombretanii.org.pl]
g.14.30
Pokaz filmu „Pozycja dziecka” (Poziţia Copilului)
reż. Calin Peter Netzer, Rumunia 2013, 112 min.
Cornelia właśnie skończyła 60 lat, jest zadbana, majętna i szanowana. Osiągnęła sukces zawodowy, ma oddanego, siedzącego pod pantoflem męża oraz wpływowych znajomych wśród bukareszteńskich elit. Jednak życie wcale jej nie cieszy. Ukochany jedynak, 34-letni Barbu ze wszystkich sił stara się uniezależnić od matki. Wyprowadził się z domu, ma dziewczynę, która zupełnie nie spełnia standardów Cornelii. I unika matki jak ognia. Kiedy Cornelia dowiaduje się, że syn uczestniczył w tragicznym wypadku, zaczyna walczyć o niego jak lwica o swoje młode. Używa wszystkich wpływów, ustosunkowanych przyjaciół i pieniędzy, aby uchronić Barbu przed więzieniem. Marzy, by syn wrócił do domu i znowu stał się jej „małym chłopcem”. Film zdobył na Festiwalu Berlinale w 2013 roku nagrodę Złotego Niedźwiedzia dla najlepszego filmu.
[Dom Bretanii, Stary Rynek 37, wstęp wolny]
g.16.30
Spotkanie autorskie z dr Emilią Ivancu. Prezentacja książek rumuńskiego wydawnictwa Eikon.
Na spotkaniu zaprezentowane zostaną: (a) zbiór wierszy „Șamanii și poeții” [„Szamani i poeci”] Emilii Ivancu, lektora języka rumuńskiego na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Wydawnictwo Eikon, 2014, z przedmową prof. dra hab. Zdzisława Hryhorowicza, (b) „Vremea musonului. Patru ani în India” [„Pora monsunowa. Cztery lata w Indiach”], Ovidiu Ivancu, Wydawnictwo Eikon, 2014 oraz (c) powieść „Oh, ridică vălul!” [„O, unieś zasłonę!”] Angharad Price, przekład z języka walijskiego: Emilia Ivancu i Diarmuid Johnson, Wydawnictwo Eikon, 2014.
Emilia Ivancu jest krytykiem literackim, poetką i tłumaczką. Wykłada język i literaturę rumuńską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Najważniejsze publikacje: Travels with Steinbeck in Search of America (2005), Dicționarul personajelor din teatrul lui Lucian Blaga (współautorka, 2005), Słownik polsko‐rumuński i rumuńsko‐polski (współautorka, 2012) oraz zbiory wierszy: Jocul de a nu fi mai mult decât sunt/Gra w to, aby nie być niczym więcej niż jestem (2012, tłumaczenie na język polski Tomasz Klimkowski), Șamanii și poeții (2014).
[Dom Bretanii, Stary Rynek 37, wstęp wolny]