Przemoc domowa: są kolejne formy pomocy!

Problem przemocy domowej może wydawać się dobrze znanym tematem, a jednak wciąż otacza ją wiele stereotypów i przez wiele osób uważana jest za wstydliwą kwestię. Jeszcze nie tak dawno uważano powszechnie, że to, co dzieje się w domu jest prywatną sprawą rodziny, a akty przemocy powinny być ukrywane przed resztą świata.

Przemoc domowa, według pierwszej roboczej definicji przyjętej przez polskich specjalistów, to działanie lub zaniechanie dokonywane przez członka rodziny przeciwko pozostałym, wykorzystujące przewagę siły lub władzy; godzące w ich prawa lub dobra osobiste, szczególnie zdrowie lub życie i powodujące ich szkody lub cierpienie. Jedną z cech przemocy domowej jest jej intencjonalność – osoba, która ją stosuje, działa w zamierzony sposób tak, aby podporządkować sobie ofiarę i mieć nad nią kontrolę. Najistotniejszym elementem przemocy domowej jest demonstracja siły lub władzy w sposób krzywdzący dla członków rodziny.

W naszym kręgu kulturowym przemoc wobec kobiet, a zwłaszcza wobec dzieci była przez wieki uważana za coś normalnego. Według danych polskiej policji za rok 2013 kobiety stanowiły ok. 67% ujawnionych ofiar przemocy domowej, dzieci ok. 22%, zaś mężczyźni ok. 11%. Wśród osób podejrzewanych o stosowanie przemocy kobiety stanowiły ok. 7%, a mężczyźni 92%. Szacuje się, że co roku w Polsce ok. 150 kobiet ginie w wyniku konfliktów rodzinnych. Zdaniem wielu badaczy, szczególnie tych o poglądach feministycznych, jedną z przyczyn przemocy wobec kobiet może być tradycyjny patriarchalny porządek, w którym kobieta zajmuje pozycję podporządkowaną mężczyźnie. Jednocześnie w ostatnim czasie do głosu dochodzą ruchy broniące praw mężczyzn, które głoszą, że statystyki dotyczące przemocy kobiet wobec mężczyzn są zaniżone np. dlatego, że mężczyźni mają większe opory przed przyznaniem się do doświadczania przemocy.

Z przemocą domową wiąże się wiele stereotypów, do których należy jej związek z nadużyciem alkoholu. Niektórzy sprawcy dokonują aktów przemocy  w stanie nietrzeźwości, co bywa przez nich, a niekiedy także przez ich ofiary, traktowane jako usprawiedliwienie, Słyszymy wówczas, że winny jest alkohol, a nie sprawca, który upił się.  Inny stereotyp każe sądzić, że przemoc ma miejsce tylko w tzw. rodzinach patologicznych, podczas gdy w rzeczywistości do aktów przemocy może dochodzić w rodzinach osób o różnym statusie materialnym i społecznym.

Przemoc nie jest prywatną sprawą rodziny. Z prawnego punktu widzenia przemoc w rodzinie to przestępstwo określone m.in. w Kodeksie Karnym. Artykuł 207 tego kodeksu mówi o fizycznym lub psychicznym znęcaniu się nad członkiem rodziny i przewiduje karę od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności.

Przemoc domowa dzieli się na kilka typów:
przemoc fizyczna – najbardziej rozpoznawalny rodzaj przemocy. Może powodować trwałe obrażenia, nawet prowadzące do zagrożenia życia. Nie oznacza to, że musi pozostawiać widoczne ślady.
przemoc psychiczna – jest trudniejsza do zdefiniowania i dostrzeżenia, szczególnie dla osób z zewnątrz. Może przejawiać się poprzez nieustanną krytykę, kontrolowanie, groźby, zakazy, poniżanie werbalne, wyzwiska, niszczenie mienia
przemoc seksualna – zaliczają się do niej takie formy wykorzystania seksualnego jak gwałt, zmuszanie do nieakceptowanych przez daną osobę praktyk seksualnych, zmuszanie do seksu groźbą lub szantażem, zmuszanie do prostytucji, odmowa stosowania antykoncepcji
przemoc ekonomiczna – polega na sprawowaniu kontroli za pomocą pieniędzy, np. poprzez uniemożliwianie dostępu do środków finansowych, zakaz podjęcia pracy, kontrolowanie wydatków, przywłaszczenie sobie majątku partnera lub partnerki.

Adres portalu to www.przemoc.edu.pl i można tam znaleźć informacje dla osób doznających przemocy oraz dla świadków przemocy, a także wiadomości o programach dla osób stosujących przemoc. Potrzebne informacje można również otrzymać dzwoniąc 7 dni w tygodniu od 8.00 do 16.00 pod numer: 53 7 52 00 00. To część prowadzonej przez Fundację Poznańskie Centrum Profilaktyki Społecznej we współpracy ze Stowarzyszeniem Kobiet Konsola Wielkopolskiej Kampanii Informacyjnej na Rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie współfinansowanej przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego.
 
Natomiast 28 listopada Stowarzyszenie Kobiet Konsola zaprasza na happening, który odbędzie się w ramach 16 Dni Przeciwdziałania Przemocy ze Względu na Płeć. Happening rozpocznie się o 18.30 na placu Wolności, a organizatorzy w tym roku chcą przypomnieć, że skandaliczny jest brak ratyfikacji w Polsce „Konwencji o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej”, dokumentu zobowiązującego państwa do skutecznego przeciwdziałania przemocy i do skutecznej pomocy osobom doświadczającym przemocy domowej.

Kampania 16 Dni odbywa się co roku między 25 listopada, Międzynarodowym Dniem Przeciwko Przemocy Wobec Kobiet, a 10 grudnia, Międzynarodowym Dniem Praw Człowieka, aby symbolicznie podkreślić związek między przemocą wobec kobiet a łamaniem praw człowieka.