Wybieracie się na narty? To przeczytajcie…

Ferie już się zaczęły i wiele osób zamierza je spędzić na nartach. Jak to zrobić, by uniknąć kontuzji, która popsuje wypoczynek? Radzi dr Krzysztof Ruszkowski, ortopeda w Ortopedyczno-Rehabilitacyjnym Szpitalu Klinicznym im. Wiktora Degi w Poznaniu.

Warto dodać, że dr Ruszkowski to nie tylko teoretyk, ale i praktyk, jeśli chodzi o białe szaleństwo – jest polskim sekretarzem ISSS (International Society for Skiing Safety) oraz instruktorem narciarstwa SITN. O czym powinni pamiętać wszyscy narciarze, którzy po długiej przerwie wybierają się na narty?

Otóż chcąc uchronić się przed niechcianymi urazami należy pamiętać o trzech podstawowych zasadach: przygotowaniu fizycznym, odpowiednio dobranym sprzęcie i stroju oraz rozgrzewce. Prawidłowe przygotowania do aktywnego spędzania czasu na stoku powinny rozpocząć się ok. 2 miesiące przed planowanym wypoczynkiem, a osoby starsze, czy na co dzień mniej aktywne fizycznie powinny przygotowywać się jeszcze wcześniej.

Planując aktywny wypoczynek w górach szczególny nacisk należy położyć na ćwiczenia propriocepcyjne, czyli tzw. ćwiczenia czucia głębokiego. Dzięki nim ciało nauczy się mikroruchów pozwalających utrzymać równowagę w sytuacji, gdzie będziemy z niej stale wytrącani (w ten sposób jesteśmy w stanie np. uniknąć niepotrzebnych skręceń). Oprócz propriocepcji w swoich przygotowaniach należy znaleźć miejsca na ćwiczenia usprawniające całą koordynację ruchową oraz siłę fizyczną. Natomiast osoby, które odczuwały bóle już w okresie przygotowawczym, powinny zwrócić się z tym problemem do lekarza i ewentualnie zmienić plany co do spędzenia zimowego urlopu.

Kolejną rzeczą, na którą należy zwrócić uwagę, jest sprzęt narciarski. Intensywna jazda na nartach czy desce jest potencjalnie kontuzjogenna i źle dobrany sprzęt może tylko zwiększyć ryzyko. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na odpowiednio dopasowane buty (przede wszystkim wiązania), narty/deskę snowboardową, kask oraz gogle. W tym wypadku najlepiej udać się do specjalistycznego sklepu, gdzie wykwalifikowana kadra pomoże dobrać odpowiedni sprzęt do naszych planów i możliwości. Będąc już w górach należy bezwzględnie pamiętać o tym, aby zachowywać odpowiednią temperaturę swojego organizmu – na przykład aktywność fizyczna zaraz po przemarznięciu na wyciągu nie wpływa korzystnie na bezpieczeństwo stawów i mięśni.

Każdy amator sportów zimowych powinien również pamiętać o rozgrzewce zarówno przed wyjściem na stok – warto poświęcić kilka minut przed pierwszym zjazdem aby odpowiednio przygotować swoje ciało – jak i po wjeździe wyciągiem. Odpowiednio rozgrzane mięśnie znacząco minimalizują ryzyko kontuzji. Osoby, które dopiero planują rozpocząć swoją przygodę ze sportami zimowymi powinny natomiast pamiętać o tym, aby uczyć się pod okiem wykwalifikowanych specjalistów, którzy od samego początku będą dążyć do wypracowania dobrych nawyków pozwalających na uniknięcie kontuzji i zachowanie prawidłowej postawy. Dodatkowo warto, aby osoby stawiające pierwsze kroki w sportach zimowych przed urlopem wybrały się do lekarza specjalisty i poinformowały go o tym, jaki rodzaj aktywnego wypoczynku planują. W ten sposób lekarz będzie mógł taką osobę odpowiednio zbadać i określić, czy jest to dla pacjenta bezpieczne.

Będąc na stoku należy mieć przy sobie telefon komórkowy wraz z zapisanymi numerami alarmowymi – gdy będziemy świadkami wypadku lub sami mu ulegniemy, to będziemy w stanie niezwłocznie wezwać pomoc. Równie istotne jest posiadanie ważnego ubezpieczenia – uchroni nas to przed wysokimi kosztami opieki medycznej np. podczas wyjazdów za granicę. Ponadto bezwzględnie należy stosować się do znaków ostrzegawczych wyznaczających trasę zjazdu oraz uważać na pozostałych miłośników białego szaleństwa.
Dla własnego bezpieczeństwa nie można lekceważyć bólu, który powstał na skutek upadku, bądź kolizji z innym narciarzem. Jeżeli ból taki nie ustaje, należy odpuścić sobie dalszą jazdę i niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Gdy już nie uda się uniknąć kontuzji, warto zastanowić się nad właściwą rehabilitacją po zakończeniu lub w trakcie leczenia. Odpowiednie zabiegi i ćwiczenia skracają okres powrotu do pełnej sprawności. Jednakże nie powinno się robić tego na własną rękę, ponieważ w ten sposób można sobie tylko zaszkodzić. Przy leczeniu każdej kontuzji potrzebny jest kontakt z lekarzem specjalistą.