Pomnik 2 Armii Wojska Polskiego czeka na odsłonięcie!

Pomnik 2 Armii Wojska Polskiego, który stoi na górnym tarasie Cytadeli, jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych monumentów w naszym mieście. Wszystko przez treść – czy też formację wojskową, którą w ten sposób chce się upamiętnić. Korpus oficerski armii był bowiem w połowie złożony z obywateli radzieckich, natomiast już po wojnie żołnierze z tej formacji byli często obiektem działań Urzędu Bezpieczeństwa. 2 armia była też wykorzystywana do walki ideologicznej przeciwko polskiemu podziemiu.

Szeregowi żołnierze armii walczyli jednak z hitlerowskim okupantem, a szeregowi żołnierze byli Polakami – stąd też idea, aby ich upamiętnić. Chociaż członkowie komitetu budowy pomnika cały czas muszą odpierać zarzuty co do ideologicznego zaplecza monumentu.
– To nie ma nic wspólnego z pomnikiem Świerczewskiego na Grunwaldzie (pomnik generała Karola Świerczewskiego, pierwszego dowódcy 2 armii i osoby niezwykle aktywnej we wprowadzaniu stalinowskiego porządku w Polsce – przyp. red.). Na decyzją o likwidacji tamtego pomnika bolejemy ogromnie i do chwili obecnej nie możemy się z tym pogodzić do końca. Komu to przeszkadzało? – zastanawia się Zygmunt Maciejny, przewodniczący komitetu budowy pomnika 2 armii, pułkownik w stanie spoczynku. – Natomiast ten nasz projekt jest już skończony, nic się tu już nie zmieni, a jeżeli już to obudowa dydaktyczna pomnika.

Czy jednak w ten sposób zostanie wyjaśniona rola oficerów radzieckich w armii i ich “wkład” w walkę z polskim podziemiem?
– Nie widzę takiej potrzeby, ponieważ wszyscy wiemy, że zdecydowana większość dowódców to byli oficerowie radzieccy. Nie mieliśmy wtedy jeszcze przygotowanej kadry. Ci, którzy przychodzili na ochotnika do struktur 2 armii może nie mieli takiego przygotowania, żeby dowodzić – odpowiada Maciejny.

Przewodniczący komitetu budowy pomnika 2 armii tłumaczy także, że początkowo liczył na odsłonięcie monumentu podczas niedawnych obchodów 70 rocznicy zakończenia II wojny światowej, jednak organizujący obchody dowódca poznańskiego garnizonu nie zgodził się na to.
– Dlatego mam nadzieję, że za rok to właśnie tu będą się rozpoczynały te uroczystości, tu zostaną złożone pierwsze kwiaty, a potem pod pomnikami równie zasłużonych w czasie II wojny światowej żołnierzy.

Maciejny ma żal do innych organizacji kombatanckich, że żołnierze 2 armii są przez nich traktowani jak wojacy drugiej kategorii i odmawia się im upamiętnienia, choć oni także walczyli z hitlerowcami, a wielu z nich nie przewidywało, że zostaną wykorzystani przez radzieckich dowódców.
– Podjęliśmy próbę organizacji dwóch konferencji naukowych. W tym drugim przypadku tytuł brzmiał “Wyzwolenie czy zniewolenie”. Historycy, w tym członkowie Instytutu Pamięci Narodowej, byli zgodni, że w czerwcu 45 roku nie było mowy o zniewoleniu, bo każdy tylko myślał o tym, jak wyrwać ojczyznę z jarzma hitlerowskiego – twierdzi Maciejny. – Członków AK traktuję na równi, tylko niech oni nie odbierają nam tego prawa. Gdyby na etapie tworzenia pomnika ktoś przyszedł i zaproponował jeden pomnik żołnierza wojska polskiego, a nie jednej, tej czy innej armii, to dlaczego nie? Ale czegoś takiego nie było…

Odsłonięcie pomnika odbędzie się w sobotę, 16 maja, o godzinie 12. Odbędzie się ono zgodnie z ceremoniałem wojskowym, natomiast po uroczystości będzie można m.in. spróbować wojskowej grochówki.