Kultury w Kontakcie – rusza kolejny festiwal!

Festiwal zamierza podjąć problematykę szeroko rozumianego konfrontowania się ze światem – w jego skomplikowanym, niejednoznacznym, bo wielowymiarowym, wielokulturowym, wielotożsamościowym kontekście. Warsztaty, panele dyskusyjne, koncert, przegląd filmów dokumentalnych i fabularnych staną się pretekstem do namysłu nad kulturowymi aspektami podróży, rozumianej nie tylko jako kluczowy element turyzmu, forma przemieszczania się, ale przede wszystkim jako spotkanie z Innym zmuszające do zmierzenia się z samym sobą: z własną kulturą, tożsamością i odrębnością, ale także z drzemiącymi w każdym z nas uprzedzeniami, uproszczeniami i stereotypami.

Oto program festiwalu:

12 CZERWCA 2015 (PIĄTEK)
I. WARSZTATY ŚWIADOMEGO I ODPOWIEDZIALNEGO PODRÓŻOWANIA
Godzina: 10.00-16.00
Miejsce: Collegium Maius, ul. Fredry 10 (sala 285)
Wstęp wolny, obowiązują zapisy: festiwalkwk@gmail.com
Prowadzenie: Maria Złonkiewicz i Paweł Cywiński /post-turysta.pl/
„Podczas warsztatów dowiemy się między innymi tego, kto jest narratorem turystycznej wyobraźni. Co znaczy słowo „egzotyka” i dlaczego w wielu tekstach podróżniczych my mamy „języki”, Indianie „narzecza” lub „dialekty”? Obejrzymy doskonały film – “Z kamerą wśród ludzi” – i zastanowimy się, co poza duszą kradną zdjęcia. Spróbujemy też zdekonstruować popularne turystyczne reklamy i kryjące się za nimi stereotypy oraz dowiedzieć się, co między wierszami przemyca Lonely Planet i National Geographic. Poza tym, dowiemy się też czy istnieje neokolonializm turystyczny. Jaki procent pieniędzy wydawanych przez turystów w krajach rozwijających się wraca na Zachód i dlaczego? Spróbujemy odpowiedzieć sobie na pytanie, czy opozycja podróżnik a turysta jest prawdziwa, i dlaczego turyści tak często gardzą innymi turystami. Dowiemy się też między innymi, jak wielki jest wpływ turystyki na przyrodę oraz na sąsiadów turystycznych dzielnic i kurortów, no i zaprojektujemy własną dzielnicę turystyczną. Na końcu zastanowimy się, co to znaczy być odpowiedzialnym podróżnikiem i jak to wcielić w życie.”

II WARSZTAT „SZAKAL, ŻYRAFA I TUBYLCY, CZYLI JAK SIĘ MA IDEA NVC (KOMUNIKACJI OPARTEJ NA EMPATII) DO SPOTKAŃ Z INNĄ KULTURĄ”
Godzina: 13.00-17.00
Miejsce: Collegium Maius, ul. Fredry 10 (sala 382)
Wstęp wolny, obowiązują zapisy: festiwalkwk@gmail.com
Prowadzenie: dr Agata Jawoszek /Instytut Filologii Słowiańskiej UAM/ i mgr Katarzyna Czajkowska /Szkoła Językowa UAM/
W ramach kilkugodzinnego warsztatu uczestnicy zapoznają się poprzez doświadczenie i odpowiednio dobrane ćwiczenia indywidualne i grupowe z koncepcją Komunikacji Bez Przemocy w oparciu o metodę Marshalla Rosenberga, dostosowaną do problematyki spotkań międzykulturowych w przestrzeni podróżniczej.
I. PRELEKCJA „WSPÓŁCZESNY WARSZTAT ANTROPOLOGA” ORAZ
FILM „FUCK FOR FOREST” (reż. Michał Marczak, 2012)
Godzina: 18.00-21.00
Miejsce: Kino Charlie&Monroe, ul. Rybaki 6a Wstęp: 12 zł.
Prowadzenie: dr Karolina Marcinkowska /Africa Remix/

13 CZERWCA 2015 (SOBOTA)
I. WARSZTAT „AFRYKA BEZ MASKI. WARSZTATY POSTKOLONIALNEGO POSTRZEGANIA AFRYKI SUBSAHARYJSKIEJ”
Godzina: 9.00-15.00
Miejsce: Collegium Maius, ul. Fredry 10 (sala 285)
Wstęp wolny obowiązują zapisy: festiwalkwk@gmail.com
Prowadzenie: dr Karolina Marcinkowska /Africa Remix/
Celem warsztatów jest wykształcenie u uczestników wrażliwości międzykulturowej związanej z odbiorem informacji dotyczących kultur, historii i współczesności Afryki subsaharyjskiej. Ta część świata jest nieprawdopodobnie obarczona stereotypami, co zaskakuje, biorąc pod uwagę jej ogromną różnorodność kulturową, hybrydyczność oraz dynamikę. Zrozumienie źródeł sztancowego postrzegania Afryki, wyrosłego w dużej mierze z ideologii kolonialnej i do dziś chętnie powielanego przez język mediów, pozwoli uczestnikom na zmianę perspektywy, podjęcie próby poznania kontekstu kulturowego omawianych zjawisk. Dowiemy się, że terminy takie, jak „historia”, „sztuka”, „tradycja”, mogą mieć wiele znaczeń, nie ma też jednej wersji historii. Zwrócimy uwagę na specyfikę przekazu ustnego i pisemnego, na znaczenie rzeczy i bogactwo komunikacji pozawerbalnej. Spróbujemy dostrzec to, co wymyka się sztywnym kategoriom. Poznamy kosmopolityczny i synkretyczny wymiar „tradycji” afrykańskich: ten dynamiczny, często „niewygodny” dla biur turystycznych. Spróbujemy dostrzec Afrykę subsaharyjską bez maski.

II. PANEL DYSKUSYJNY
KULTUROWY TYGIEL. LITERACKIE I FOTOGRAFICZNE KREACJE ŚWIATA
Godzina: 17.00-20.00
Miejsce: Teatr Ósmego Dnia, ul. Ratajczaka 44
Wstęp wolny,: rezerwacja bezpłatnych wejściówek pod adresem teatr@osmego.art.pl lub tel. 61 855 20 86
Będziemy rozmawiać o kulturowych aspektach podróży w dzisiejszym zglobalizowanym i post-zależnościowym świecie. Podejmiemy problematykę odpowiedzialności reportera, fotografa, podróżnika za kreowane przez niego obrazy – zarówno te metaforyczne, jak i te rzeczywiste. Zastanowimy się nad tym, co popycha nas do podróżowania, każe wyruszyć w drogę, ale również nad tym, co podczas podróży przykuwa naszą uwagę, budzi zachwyt, niepokój, lęk. Wraz z podróżnikami, reporterami, fotografami, ludźmi nauki poszukamy odpowiedzi na pytanie, jak podróżować dzisiaj, by nie stać się oceniającym, roszczeniowym i kulturowo agresywnym konsumentem usług turystycznych, a jednocześnie nie stracić przyjemności z pobytu w odległych zakątkach globu oraz odkrywania nowego i nieznanego.
W panelu wezmą udział dr Natalia Bloch, Paweł Cywiński, Jacek Hugo-Bader, Bartosz Jastrzębski, dr Agata Jawoszek, Olga Stanisławska, Grzegorz Wełnicki, prof. Anna Wieczorkiewicz, Światosław Wojtkowiak, dr Monika Wójciak

III. KONCERT
IGOR SPOLSKI&THE DUDES
Godzina: 21.00
Miejsce: Teatr Ósmego Dnia, ul. Ratajczaka 44
Wstęp wolny,: rezerwacja bezpłatnych wejściówek pod adresem teatr@osmego.art.pl lub tel. 61 855 20 86
Koncert będzie pretekstem do refleksji nad jeszcze innym sposobem „zapisywania” świata w podróży i przekazywania jego obrazów. Autor projektor – Igor Spolski pisze:
„Jestem podróżnikiem i songwriterem. Nie osobno, tylko dwa w jednym. Wyjeżdżam w najróżniejsze zakątki świata obładowany małymi instrumentami, spotykam ludzi, rozmawiam z nimi, zaprzyjaźniam się, szukam inspiracji i ją znajduję. Robię fotografie, które zmieniam w pocztówki; zbieram materiały video, które zamieniam w videoklipy. Kolekcjonuje sample, opowieści i historie napotkanych ludzi, z których potem robię muzykę. Z takich właśnie zbiorów i inspiracji powstała moja pierwsza płyta Lewe racje, którą nagrałem wraz z nepalskimi muzykami w dalekim Kathmandu. Najnowsza płyta Wakacje z Hindusami jest sumą czterech lat doświadczeń z wypraw do Azji. To piękne akustyczne piosenki, oparte na nietypowych brzmieniach często nawiązujących do obszarów kulturowych, w których zostałe napisane. To piosenki, które zabiorą Cię w podróż bez biletu.”

14 CZERWCA 2015 (NIEDZIELA)
I. PRZEGLĄD FILMÓW DUKUMENTALNYCH I FABULARNYCH
Godzina: 12.00-15.00
Miejsce: Kino Charlie&Monroe, ul. Rybaki 6a
Wstęp wolny, obowiązują zapisy: festiwalkwk@gmail.com

„KIEDY BĘDĘ PTAKIEM” (reż. Monika Pawluczuk, 2013)
Film opowiada historię Madżi, kobiety z birmańskiego plemienia Kajan, która w podeszłym wieku zakłada na szyję metalowe obręcze, tylko po to, żeby zarobić na utrzymanie jako atrakcja turystyczna w Tajlandii, dokąd uciekła wraz z mężem i synami. W Birmie, gnębionej przez oddziały junty rządzącej krajem, została ich córka. W obawie o jej bezpieczeństwo, rodzice postanawiają sprowadzić ją do Tajlandii. Czekanie na nią, pełne niepokoju i napięcia, wyznacza rytm i strukturę filmu.

„Z KAMERĄ WŚRÓD LUDZI” (reż. Ilja Kok & Willem Timmers, 2011)
Z kamerą wśród ludzi to dokument o zagrażającej tożsamości społeczności tradycyjnych współczesnej turystyce. Relacja popytu i podaży przekształca członków afrykańskiego plemienia w merkantylnie myślące podmioty przemysłu turystycznego. Plemię Mursi, znane zachodnim turystom głównie z kobiecych ozdób w postaci krążków umieszczanych w naciętej wardze, dąży do zwiększenia swojej turystycznej atrakcyjności. Członkowie plemienia odchodzą od zwyczajowych strojów i barw, czyniąc je bardziej „egzotycznymi”,
aby naciągnąć „białych” na większe kwoty za zdjęcia. W tej spirali oczekiwań, które obie strony wzajemnie na siebie projektują, jedni i drudzy tracą coś ze swej tożsamości, biorąc udział w starannie przygotowanym spektaklu. Refleksja po przedstawieniu natomiast może być bolesna. Mursi są uzależnieni od turystyki. Zarzucili swój tradycyjny tryb życia na rzecz zarabiania pieniędzy. Ten krótki dokument, skupiający się na jednej holenderskiej turystce i jednej kobiecie Mursi, zderzając ich wypowiedzi, nie podpowiada rozwiązania schizofrenicznej sytuacji. Bawi, wstrząsa i uświadamia.

„OTO MOJA AFRYKA” (reż. Zina Saro-Wiwa, 2008)
Oto moja Afryka to świeży, dziki i innowacyjny dokument, wykraczający poza tradycyjne postrzeganie kontynentu afrykańskiego. 21 znakomitości związanych duchowo z Afryką dzieli się swoimi osobistymi doświadczeniami z tym kontynentem, m.in. Colin Firth, Jon Snow czy Chiwetel Ejiofor. W świecie zdominowanym przez negatywne obrazy z kontynentu ten dokument próbuje pokazać drugą stronę medalu. Poprzez nacisk na kulturę oraz na pozytywne osobiste doświadczenia i wspomnienia przedstawiają obraz kontynentu nieznany szerszej publiczności. Film nazywany przez jej twórców „kursem kultury afrykańskiej w 50 minut” wędrującym z tematów tak odległych od siebie jak jedzenie aż po muzykę czy taniec.

Projekcji filmów towarzyszyć będą krótkie prelekcje wprowadzająca, a także panel dyskusyjny z udziałem Pawła Cywińskiego, dr Karoliny Marcinkowskiej, Moniki Pawluczuk, Marysi Złonkiewicz i publiczności.

„TEHERAN TAXI” (Jafra Panahi, 2015)
Nagrodzone Złotym Niedźwiedziem Taxi-Teheran Jafara Panahiego jest jak audiowizualna pocztówka z Iranu. Podróżujący po Teheranie jako taksówkarz reżyser na przykładzie kolejnych pasażerów z humorem pokazuje nam absurdy i grozę życia w jego ojczyźnie. Chociaż pojawia się tu dosadna krytyka instytucji cenzury czy opresyjnego systemu, film przepełniony jest miłością do perskiej kultury i Irańczyków. Dzięki niemu dowiadujemy się na temat Iranu więcej prawdy niż z mediów w ostatniej dekadzie.
ZAKOŃCZENIE FESTIWALU