Tegoroczna edycja Festiwalu “Bliscy Nieznajomi” będzie ogniskować się wokół idei wspólnotowości nawiązując do historii Teatru Polskiego w Poznaniu – instytucji organizującej wydarzenie – który został wzniesiony w 1875 roku, w czasach zaboru pruskiego, dzięki zaangażowaniu obywateli. Nową dyrektorką artystyczną festiwalu jest kuratorka oraz producentka projektów teatralnych i interdyscyplinarnych – Agata Siwiak.
– Chciałam zapytać o to, co oznacza “Naród sobie” i czy naród może być tylko sobie. Należy podejść do tego krytycznie i zapytać, jakie wspólnoty bywają wykluczane – czasami w białych rękawiczkach – z systemu sztuki, czy przez zapomnienie o nich, czy może przez to, że tworzą inny krąg kulturowy – wyjaśnia Agata Siwiak.
“Bliscy Nieznajomi” będą koncentrować się na polskim teatrze i sztuce. Prezentowane będą zarówna działania teatralne, jak i muzyczne, wizualne oraz społeczno-artystyczne. Obok zaproszonych spektakli organizatorzy chcą produkować premierowe projekty. Program został podzielony na trzy bloki tematyczne.
Pierwszy z nich “Wspólnota: teatr” odwołuje się do wspólnoty artystycznej. Festiwal otworzy premiera Teatru Polskiego w Poznaniu w reżyserii Anny Karasińskiej “Drugi spektakl”. Pytanie o kondycję artysty i wspólnoty wybrzmi w “Wycince” Holzfällen – przedstawieniu wybitnego polskiego reżysera Krystiana Lupy oraz w spektaklu “Aktorzy żydowscy” w reżyserii Anny Smolar.
– Będziemy rozmawiać o tym, czym jest ta wspólnota teatralna. Pokazany zostanie wybitny spektakl mistrza reżyserii Krystiana Lupy, który w tym roku został uznany za najlepszego reżysera – opowiada Agata Siwiak. – W bloku “Wspólnota: teatr” pokażemy również znakomitych aktorów żydowskich. Spektakl o tym, czym jest ta szczególna wspólnota, trochę zamknięta.
W tym nurcie zaprezentowana zostanie także instalacja “Post-Apocalypsis” kuratorowaną przez Agnieszkę Jelewską, która została zaprezentowana jako polska ekspozycja narodowa 13. Praskiego Quadriennale 2015 i nagrodzona Złotym Medalem.
Kolejny cykl tematyczny “Wspólnota: miejsca” odnosi się do wspólnoty lokalnej, definiowanej przez miejsce zamieszkania. W tym bloku znajdziemy spektakl podejmujący temat wciąż niedostatecznie dyskutowanej, nieprzepracowanej XX-wiecznej traumy – “Rzezi Wołyńskiej” (“Swarka” w reżyserii Katarzyny Szyngiery).
– Tutaj nie oceniamy, wysłuchujemy historii i wiemy, ze każda prawda także historyczna jest złożona – tłumaczy Agata Siwiak.
Widzom pokazane zostaną także przedstawienia wpisujące się w nurt teatru partycypacyjnego, które zostały zrealizowane przez znakomitych artystów polskiego teatru i tańca w przestrzeniach dotkniętych społecznym wykluczeniem, zarówno ze względu na ich położenie geograficzne, jak i przynależność do grupy społecznej (“Dekalog – folwarczne imaginarium” w reżyserii i choreografii Mikołaja Mikołajczyka oraz “Zostań, zostań” w reżyserii Michała Borczucha).
– Oba spektakle wpisują się w nurt teatru partycypacyjnego, tam biorą też udział wybitni artyści polscy – mówi Agata Siwiak. – W spektaklu “Zostań, zostań w reżyserii Borczucha zagra Krzysztof Zarzecki ze Starego Teatru w Krakowie. U Mikołaja Mikołajczyka zobaczymy Anitę Wach – znakomitą tancerką i choreografka, którą poznańska publiczność mogła wielokrotnie podziwiać na scenie Stary Browar Nowy Taniec.
W ostatnim z bloków tematycznych “Wspólnota: kobiety” swoje premierowe projekty zrealizują poznańskie animatorki kultury, artystki, kuratorki, działaczki społeczne wraz z zaproszonymi artystami (m.in. Anną Królikiewicz, Agatą Bielską, Moniką Drożyńską, Maliną Prześlugą i Zbigniewem Łowżyłem). Podjęte tematy będą dotyczyły idei teatru jako domu (projekt kuratorski Joanny Stankiewicz), historycznej stygmatyzacji kobiet (projekt zainicjowany przez Ewę Łowżył) i sztuki jako przestrzeni otwartej na doświadczenia zmysłowe, identyfikowane z kobiecością – smak, zapach, dotyk (kuratorka – Agata Kiedrowicz).
– Do bloku “Wspólnota: kobiety” zaprosiłam znakomite poznańskie kuratorki, artystki, animatorki, aktywistki. Joanna Stankiewicz znana jest publiczność jako dyrektorka Festiwalu No Women No Art – opowiada Agata Siwiak. – Będziemy rozmawiać m.in. o tym, co to znaczy być muzułmanką w tym mieście i w tym kraju, a także co to znaczy być matką w tym mieście i w tym kraju.
Na czas IX Spotkań Teatralnych “Bliscy Nieznajomi”, loża Teatru Polskiego będzie niczym XIX-wieczne loże…
– W “Ziemi obiecanej” Andrzeja Wajdy w tych lożach kochano się, jedzono, pito. Nie chodzi oczywiście o to, żeby to wszystko działo się w Teatrze Polskim, ale jednak wszystko jest dozwolone, będzie można zasłonić lożę kurtyną i spożywać tam boskiego napoju, jeść praliny specjalnie zaprojektowane przez Annę Królikiewicz – tłumaczy Agata Siwiak. – W ramach tego projektu wytworzymy też zapach Teatru Polskiego.
Bilety na spektakle i wydarzenia w ramach IX edycji “Bliskich Nieznajomych” dostępne będą od poniedziałku, 18 kwietnia.
Program:
Piątek, 13 maja
godz. 19.00 Malarnia
Drugi spektakl (premiera)
reż. Anna Karasińska, Teatr Polski w Poznaniu
Wspólnota: teatr
Niedziela, 15 maja
godz. 17.00 Plac przed Teatrem
Dzikie rośliny jadalne (uczta)
artystka: Agata Bielska, Projekt Dom kobiet
Wspólnota: kobiety
Poniedziałek, 16 maja
godz. 19.00 Duża Scena
Projekt Dekalog czyli folwarczne imaginarium (spektakl)
reż. i chor. Mikołaj Mikołajczyk, Grupa Spektaklowa – Dom Polski w Zakrzewie
Wspólnota: miejsca
godz. 21.00 Plac przed Teatrem
Czarownica z Chwaliszewa (koncert)
artyści: Ewa Łowżył, Zbigniew Łowżył, Malina Prześluga
Wspólnota: kobiety
Środa, 18 maja
godz. 19.00 Duża Scena
Wspólnota zmysłów (wykład performatywny)
Agata Kiedrowicz, Projekt Wspólnota zmysłów
Wspólnota: kobiety
Czwartek, 19 maja
godz. 19.00 Duża Scena
Zapach Teatru Polskiego (instalacja i wykład)
artystka: Marta Siembab, Projekt Wspólnota zmysłów
Wspólnota: kobiety
Piątek, 20 maja
godz. 19.00 Malarnia
Cbapka (swarka) (spektakl)
Mirosław Wlekły, Katarzyna Szyngiera, reż. Katarzyna Szyngiera
Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy
Wspólnota: miejsca
Sobota, 21 maja
godz. 17.00 Plac przed Teatrem / Piwnica pod Sceną
O, Matko! (performans i debata)
artystka: Ola Kozioł
po prezentacji projektu debata z udziałem dr Mai Brzozowskiej-Brywczyńskiej, dr Iwony Chmury-Rutkowskiej i Aleksandry Sołtysiak-Łuczak
Rodzicielstwo w trudnych czasach
prowadzenie: Natalia Mazur, Projekt Dom kobiet
Wspólnota: kobiety
godz. 19.00 Duża Scena
Zostań, zostań (spektakl)
Tomasz Śpiewak, reż. Michał Borczuch, Teatr Pop-up, Stowarzyszenie „Stacja Szamocin”
Wspólnota: miejsca
Niedziela, 22 maja
godz. 17.00, 19.30 Malarnia
Aktorzy żydowscy (spektakl)
Michał Buszewicz, reż. Anna Smolar, Teatr Żydowski im. Estery Rachel i Idy Kamińskich
Wspólnota: teatr
Poniedziałek, 23 maja
godz. 18.00 Międzynarodowe Targi Poznańskie. Hala nr 2
Wycinka Holzfällen (spektakl)
Thomas Bernhard, reż. Krystian Lupa, Teatr Polski we Wrocławiu
Wspólnota:teatr
24–29 maja 2016
godz. 12.00–17.00 Loża reprezentacyjna
Mnemozyne (instalacja)
artystka: Anna Królikiewicz, Projekt Wspólnota zmysłów
instalacja czynna również podczas spektaklu Krakowiacy i Górale w dniach 25, 27, 28, 29 maja 2016 o godz. 19.00
Wspólnota: kobiety
Wtorek, 23 maja
godz. 18.00 Foyer I piętro
Flaga nr 2(zakończenie projektu)
artystka: Monika Drożyńska
Spotkanie z Muzułmankami mieszkającymi w Poznaniu, prowadzenie: Natalia Mazur, Projekt Dom kobiet
Wspólnota: kobiety
25–29 maja 2016
Malarnia
Post-Apocalypsis (instalacja)
twórcy: Agnieszka Jelewska, Jerzy Górawski, Michał Cichy, Paweł Janicki, Michał Krawczak, Rafał Zapała
Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
wernisaż: 25 maja godz. 18.00
instalacja czynna od 26 maja do 29 maja w godzinach 10.00–18.00
Wspólnota: teatr