Wielkie wspólne świętowanie. Bliscy Nieznajomi wracają do Poznania

Kolejne parafrazy hasła “Naród sobie”: “wspólnota sobie”, “kobiety sobie”, “lokalne społeczności sobie”, “teatr sobie” to próba krytycznego odczytania drugiego członu hasła na gmachu Teatru Polskiego w Poznaniu. Czy naród powinien być “sobie” / “dla siebie”? Czy wspólnota powinna być “sobie”? Wreszcie czy teatr powinien być “sobie”? Odpowiedzi na te pytania będzie można poszukać od 13 do 29 maja na IX już edycji Spotkań Teatralnych “Bliscy Nieznajomi”.

Tegoroczna edycja Festiwalu “Bliscy Nieznajomi” będzie ogniskować się wokół idei wspólnotowości nawiązując do historii Teatru Polskiego w Poznaniu – instytucji organizującej wydarzenie – który został wzniesiony w 1875 roku, w czasach zaboru pruskiego, dzięki zaangażowaniu obywateli. Nową dyrektorką artystyczną festiwalu jest kuratorka oraz producentka projektów teatralnych i interdyscyplinarnych – Agata Siwiak.
– Chciałam zapytać o to, co oznacza “Naród sobie” i czy naród może być tylko sobie. Należy podejść do tego krytycznie i zapytać, jakie wspólnoty bywają wykluczane – czasami w białych rękawiczkach – z systemu sztuki, czy przez zapomnienie o nich, czy może przez to, że tworzą inny krąg kulturowy – wyjaśnia Agata Siwiak.

“Bliscy Nieznajomi” będą koncentrować się na polskim teatrze i sztuce. Prezentowane będą zarówna działania teatralne, jak i muzyczne, wizualne oraz społeczno-artystyczne. Obok zaproszonych spektakli organizatorzy chcą produkować premierowe projekty. Program został podzielony na trzy bloki tematyczne.

Pierwszy z nich “Wspólnota: teatr” odwołuje się do wspólnoty artystycznej. Festiwal otworzy premiera Teatru Polskiego w Poznaniu w reżyserii Anny Karasińskiej “Drugi spektakl”. Pytanie o kondycję artysty i wspólnoty wybrzmi w “Wycince” Holzfällen – przedstawieniu wybitnego polskiego reżysera Krystiana Lupy oraz w spektaklu “Aktorzy żydowscy” w reżyserii Anny Smolar.
– Będziemy rozmawiać o tym, czym jest ta wspólnota teatralna. Pokazany zostanie wybitny spektakl mistrza reżyserii Krystiana Lupy, który w tym roku został uznany za najlepszego reżysera – opowiada Agata Siwiak. – W bloku “Wspólnota: teatr” pokażemy również znakomitych aktorów żydowskich. Spektakl o tym, czym jest ta szczególna wspólnota, trochę zamknięta.

W tym nurcie zaprezentowana zostanie także instalacja “Post-Apocalypsis” kuratorowaną przez Agnieszkę Jelewską, która została zaprezentowana  jako polska ekspozycja narodowa 13. Praskiego Quadriennale 2015 i nagrodzona Złotym Medalem.

Kolejny cykl tematyczny “Wspólnota: miejsca” odnosi się do wspólnoty lokalnej, definiowanej przez miejsce zamieszkania. W tym bloku znajdziemy spektakl podejmujący temat wciąż niedostatecznie dyskutowanej, nieprzepracowanej XX-wiecznej traumy – “Rzezi Wołyńskiej” (“Swarka” w reżyserii Katarzyny Szyngiery).
– Tutaj nie oceniamy, wysłuchujemy historii i wiemy, ze każda prawda także historyczna jest złożona – tłumaczy Agata Siwiak.

Widzom pokazane zostaną także przedstawienia wpisujące się w nurt teatru partycypacyjnego, które zostały zrealizowane przez znakomitych artystów polskiego teatru i tańca w przestrzeniach dotkniętych społecznym wykluczeniem, zarówno ze względu na ich położenie geograficzne, jak i przynależność do grupy społecznej (“Dekalog – folwarczne imaginarium” w reżyserii i choreografii Mikołaja Mikołajczyka oraz “Zostań, zostań” w reżyserii Michała Borczucha).
– Oba spektakle wpisują się w nurt teatru partycypacyjnego, tam biorą też udział wybitni artyści polscy – mówi Agata Siwiak. – W spektaklu “Zostań, zostań w reżyserii Borczucha zagra Krzysztof Zarzecki ze Starego Teatru w Krakowie. U Mikołaja Mikołajczyka zobaczymy Anitę Wach – znakomitą tancerką i choreografka, którą poznańska publiczność mogła wielokrotnie podziwiać na scenie Stary Browar Nowy Taniec.

W ostatnim z bloków tematycznych “Wspólnota: kobiety” swoje premierowe projekty zrealizują poznańskie animatorki kultury, artystki, kuratorki, działaczki społeczne wraz z zaproszonymi artystami (m.in. Anną Królikiewicz, Agatą Bielską, Moniką Drożyńską, Maliną Prześlugą i Zbigniewem Łowżyłem). Podjęte tematy będą dotyczyły idei teatru jako domu (projekt kuratorski Joanny Stankiewicz), historycznej stygmatyzacji kobiet (projekt zainicjowany przez Ewę Łowżył) i sztuki jako przestrzeni otwartej na doświadczenia zmysłowe, identyfikowane z kobiecością – smak, zapach, dotyk (kuratorka – Agata Kiedrowicz).
– Do bloku “Wspólnota: kobiety” zaprosiłam znakomite poznańskie kuratorki, artystki, animatorki, aktywistki. Joanna Stankiewicz znana jest publiczność jako dyrektorka Festiwalu No Women No Art – opowiada Agata Siwiak. – Będziemy rozmawiać m.in. o tym, co to znaczy być muzułmanką w tym mieście i w tym kraju, a także co to znaczy być matką w tym mieście i w tym kraju.

Na czas IX Spotkań Teatralnych “Bliscy Nieznajomi”, loża Teatru Polskiego będzie niczym XIX-wieczne loże…
– W “Ziemi obiecanej” Andrzeja Wajdy w tych lożach kochano się, jedzono, pito. Nie chodzi oczywiście o to, żeby to wszystko działo się w Teatrze Polskim, ale jednak wszystko jest dozwolone, będzie można zasłonić lożę kurtyną i spożywać tam boskiego napoju, jeść praliny specjalnie zaprojektowane przez Annę Królikiewicz – tłumaczy Agata Siwiak. – W ramach tego projektu wytworzymy też zapach Teatru Polskiego.

Bilety na spektakle i wydarzenia w ramach IX edycji “Bliskich Nieznajomych” dostępne będą od poniedziałku, 18 kwietnia.

Program:
Piątek, 13 maja
godz. 19.00 Malarnia
Drugi spektakl (premiera)
reż. Anna Karasińska, Teatr Polski w Poznaniu
Wspólnota: teatr

Niedziela, 15 maja
godz. 17.00 Plac przed Teatrem
Dzikie rośliny jadalne (uczta)
artystka: Agata Bielska, Projekt Dom kobiet
Wspólnota: kobiety

Poniedziałek, 16 maja
godz. 19.00 Duża Scena
Projekt Dekalog czyli folwarczne imaginarium (spektakl)
reż. i chor. Mikołaj Mikołajczyk, Grupa Spektaklowa – Dom Polski w Zakrzewie
Wspólnota: miejsca

godz. 21.00 Plac przed Teatrem
Czarownica z Chwaliszewa (koncert)
artyści: Ewa Łowżył, Zbigniew Łowżył, Malina Prześluga
Wspólnota: kobiety

Środa, 18 maja
godz. 19.00 Duża Scena
Wspólnota zmysłów (wykład performatywny)
Agata Kiedrowicz, Projekt Wspólnota zmysłów
Wspólnota: kobiety

Czwartek, 19 maja
godz. 19.00 Duża Scena
Zapach Teatru Polskiego (instalacja i wykład)
artystka: Marta Siembab, Projekt Wspólnota zmysłów
Wspólnota: kobiety

Piątek, 20 maja
godz. 19.00 Malarnia
Cbapka (swarka) (spektakl)
Mirosław Wlekły, Katarzyna Szyngiera, reż. Katarzyna Szyngiera
Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy
Wspólnota: miejsca

Sobota, 21 maja
godz. 17.00 Plac przed Teatrem / Piwnica pod Sceną
O, Matko! (performans i debata)
artystka: Ola Kozioł
po prezentacji projektu debata z udziałem dr Mai Brzozowskiej-Brywczyńskiej, dr Iwony Chmury-Rutkowskiej i Aleksandry Sołtysiak-Łuczak
Rodzicielstwo w trudnych czasach
prowadzenie: Natalia Mazur, Projekt Dom kobiet
Wspólnota: kobiety

godz. 19.00 Duża Scena
Zostań, zostań (spektakl)
Tomasz Śpiewak, reż. Michał Borczuch, Teatr Pop-up, Stowarzyszenie „Stacja Szamocin”
Wspólnota: miejsca

Niedziela, 22 maja
godz. 17.00, 19.30 Malarnia
Aktorzy żydowscy (spektakl)
Michał Buszewicz, reż. Anna Smolar, Teatr Żydowski im. Estery Rachel i Idy Kamińskich
Wspólnota: teatr

Poniedziałek, 23 maja
godz. 18.00 Międzynarodowe Targi Poznańskie. Hala nr 2
Wycinka Holzfällen (spektakl)
Thomas Bernhard, reż. Krystian Lupa, Teatr Polski we Wrocławiu
Wspólnota:teatr

24–29 maja 2016
godz. 12.00–17.00 Loża reprezentacyjna
Mnemozyne (instalacja)
artystka: Anna Królikiewicz, Projekt Wspólnota zmysłów
instalacja czynna również podczas spektaklu Krakowiacy i Górale w dniach 25, 27, 28, 29 maja 2016 o godz. 19.00
Wspólnota: kobiety

Wtorek, 23 maja
godz. 18.00 Foyer I piętro
Flaga nr 2(zakończenie projektu)
artystka: Monika Drożyńska
Spotkanie z Muzułmankami mieszkającymi w Poznaniu, prowadzenie: Natalia Mazur, Projekt Dom kobiet
Wspólnota: kobiety

25–29 maja 2016
Malarnia
Post-Apocalypsis (instalacja)
twórcy: Agnieszka Jelewska, Jerzy Górawski, Michał Cichy, Paweł Janicki, Michał Krawczak, Rafał Zapała
Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
wernisaż: 25 maja godz. 18.00
instalacja czynna od 26 maja do 29 maja w godzinach 10.00–18.00
Wspólnota: teatr