Trasa PST budowana była długo – przez niemal 18 lat. Z początku miała być niezależną od sieci tramwajowej w Poznaniu – trasą. Proponowano nawet, by kursowały nią składy pociągów spalinowych. Ostatecznie zdecydowano się na zorganizowanie tam trakcji tramwajowej, z wybudowaniem dla nich w rejonie ul. Lechickiej zajezdni (do jej postawienia nie doszło – z braku pieniędzy).
Zbudowana 6,1 km długości trasa w przekopie i niemal 700-metrowej estakada nad strugą Bogdanką, dwupoziomowe komunikacyjne skrzyżowania, pod którymi zorganizowane zostały stacje, umożliwiły tramwajom PST szybki przejazd. Pojazdy jeżdżą tam z prędkością 70 km na godzinę, niemal nie spotykaną na innych poznańskich trasach (także w innych polskich miastach z komunikacją tramwajową).
Szybki przejazd tramwajów na Pestce jest jedynie porównywalny do jazdy pociągów warszawskiego metra. Tam jednak wagony kursują w tunelu, tramwaje PST w otwartym przekopie, który jadącym pasażerom urozmaica zieleń, a także od czasu do czasu spotykane na skarpie… zwierzęta, m.in. liczne ptaki, a także jeże, zające, a nawet daniele, które przychodzą tu z leśnych okolic Żurawińca. Z ptaków największym utrapieniem są jednak gołębie, które zadomowiły się na podziemnych stacjach PST. W ostatnich latach nad peronami założone zostały więc przed nimi siatki ochronne.
W ubiegłych dwóch latach trasa PST była modernizowana, m.in. wymieniona została trakcja napowietrzna. Podczas prac modernizacyjnych, latem 2015 i 2016 roku, tramwaje PST nie jeździły, a zastąpiły je autobusy linii T-14. Pasażerowie już pierwszego dnia zauważyli, jaki kłopot sprawia im brak Pestki. Jak duże znaczenie mają w przewozach – zwłaszcza na tej trasie – pojemne i szybkie tramwaje.
Przejazd tramwajami PST – od pętli na osiedlu Sobieskiego do mostu Teatralnego zajmuje około 12 minut, a do Dworca Zachodniego kolejne 3-4 minuty. Tak szybkiemu przejazdowi z osiedli do centrum miasta zazdroszczą mieszkańcy innych dzielnic Poznania, a także miast z komunikacją tramwajową. Tam wagony wloką się, opóźniane przez sygnalizację świetlną i korki uliczne.
Tramwaje w komunikacyjnym szczycie co 1,5 minuty
Pierwsze przejazdy , niemieckimi tramwajami GT-8 i polskimi – Konstal 105Na (miały pojechać tramwaje Tatra, ale opóźniona była ich dostawa z Czech) były darmowe. Regularne, komercyjne kursy tramwajów na PST zaczęły się dwa dni później – od 1 lutego 1997 roku. Na trasie Pestki jeździły wówczas tramwaje trzech linii: 12, 14 i 15. „Czternastka” miała skróconą trasę do ul. Gwarnej, a pozostałe linie PST kursowały tak, jak jeżdżą obecnie.
Trzy linie okazały się być niewystarczające, bo tak duży był ruch pasażerski na Pestce. Już od 1998 r. uruchamiane były kolejne linie: „D”, którą w 2002 r. przemianowano na „16-kę („czternastkę” w 1999 r. przedłużono do Górczyna). Gdy w 2007 roku otwarto trasę tramwajową przez most św. Rocha do osiedla Lecha, pojechała tam „szesnastka” i pojawiła się nowa linia 26, tzw. „szczytowa” (kursująca w dni robocze, w godzinach komunikacyjnego szczytu). „Dwudziestkaszóstka” kursowała po dawnej skróconej trasie „szesnastki”, a więc trasą PST do centrum miasta.
Gdy w 2013 r. oddany został do użytku nowy – dwukilometrowej długości – odcinek trasy PST od mostu Teatralnego do Dworca Zachodniego – uruchomione zostały kolejne linie: 19 i 20 (w miejsce 26-ki). Nową trasą do dworca pojechały tramwaje linii: 12 i 14 oraz wspomniana 19 (linia szczytowa). W ubiegłym roku, jesienią, po oddaniu nowej Kaponiery otwarta została pod nią nowoczesna stacja PST. Na trasie jest więc 9 przystanków, w tym dwa: początkowy i końcowy. Najładniejszy – w formie przeszklonej hali – jest na Dworcu Zachodnim, a najskromniejszy – przy Teatralce (przystanek ten, pierwotnie tymczasowy, ma być jednak przebudowany na bardziej okazały. Unowocześnienia (odnowienia po dwóch dziesięcioleciach) wymagają jednak podziemne stacje PST starej trasy. Są już zapowiedzi ustawienia tam świetlnych ekranów z informacjami o odjazdach tramwajów.
Na Pestce kursuje obecnie sześć linii, w tym dwie „szczytowe”. Od samego początku PST kursuje tam linia nocna, początkowo oznaczana jako N14, potem N21, a obecnie numerem: 201. Jest to jedyna tramwajowa linia nocna w Poznaniu, która obsługuje największe osiedla: Piątkowo i Rataje i dojeżdża do centrum miasta.
Tramwaje na Pestce każdego dnia przewożą około 17 – 18 tys. pasażerów. Optymalnie trasa zaplanowana została na 25 tys. osób korzystających z tramwajów PST w ciągu doby. W godzinach komunikacyjnego szczytu tramwaje kursują tam co 1,5 minuty.
Wagony stare i nowe
Na trasie PST jeżdżą tramwaje różnych typów. Zaczęło się od wspomnianych tramwajów GT-8 i Konstal 105Na. W 1998 roku jeździły tam Tatry, które jednak wkrótce wycofano – ze względu na ich dużą awaryjność. Pojawiły się ponownie w ostatnich latach, po ich modernizacji w poznańskiej firmie Modertrans, na linii 12. Wydarzeniem dla PST był zakup w 2003 r. 14 tramwajów Siemens Combino (początkowo kursowały na linii 14), a w 2012 roku kursowanie na Pestce najnowszych pojazdów Solaris Tramino (zakupiono ich 45). Na PST jeżdżą też tramwaje Modertransu – Moderusy Alfa i Beta. W drugiej połowie 2018 roku pojawić się ma ich najnowszy produkt: Gamma, który zwyciężył w zorganizowanym przez MPK Poznań przetargu na dostawę 50 wagonów dla miasta. O ile, konkurenci nie odwołają się, Moderusy Gamma będą najnowocześniejszymi tramwajami, które wzbogacą tabor kursujący na 20-letniej Pestce.
Jubileusz 20-lecia PST
Już w najbliższą niedzielę 29 stycznia MPK zaprasza poznaniaków na obchody 20-lecia trasy Poznańskiego Szybkiego Tramwaju. Z tej okazji przygotowano dla pasażerów szereg atrakcji.
godz. 13.00 – Uroczysta parada taboru tramwajowego (początek z pętli tramwajowej na os. Jana III Sobieskiego, na trasie PST do zajezdni tramwajowej na ul. Głogowskiej 131/133)
godz. 13.30 – Przemówienie prezydenta miasta Poznania Jacka Jaśkowiaka oraz prezesa zarządu MPK Poznań Wojciecha Tulibackiego (zajezdnia tramwajowa na ul. Głogowskiej 131/133)
godz. 13.45 – okolicznościowy, wyśmienity tort o smaku malinowym z Cukierni Jagódka (zajezdnia tramwajowa na ul. Głogowskiej 131/133)
godz. 14.00 – rozpoczęcie komunikacyjnej gry miejskiej dla uczestników parady (szczegóły i regulamin poniżej)
Ponadto: występ Orkiestry Miasta Poznania przy MPK Poznań Sp. z o.o. oraz okolicznościowa wystawa w Muzeum Komunikacji MPK Poznań.
Regulamin Komunikacyjnej Gry Miejskiej (29.01.2017):
1) Czas trwania od 14.00 do 17.00
2) Na trasie linii nr 20 od godz. 14.00 do 17.00 kursuje 6 zabytkowych tramwajów (). Twoim zadaniem jest je zlokalizować, odszukać w nich konduktorów i odpowiedzieć na zadane przez nich pytanie dotyczące trasy PST. Jeśli uda się Tobie odpowiedzieć pozytywnie, przy pomocy telefonu z aparatem fotograficznym wykonaj swoje wspólne zdjęcie z konduktorem. Za każde zdjęcie przysługuje jeden punkt, przy czym maksymalnie możesz uzyskać 6 punktów (po jednym punkcie w każdym tramwaju).
3)Po zebraniu punktów (od 1 do 6) przyjedź do Muzeum Komunikacji MPK na ul. Głogowskiej 131/133, gdzie po okazaniu zdjęć (a tym samym uzyskanych punktów) odbierzesz swój upominek.