Z inicjatywy poznańskiej profesor naukowcy z całej Europy zbadają wymarłe nosorożce włochate

Tajemnicze i fascynujące nosorożce włochate, które żyły w Europie przez kilkaset tysięcy lat, stanowią przedmiot nowego, szeroko zakrojonego projektu badawczego. Mimo że gatunek ten istniał od około 470 tys. lat temu aż do końca ostatniej epoki lodowcowej, ok. 14 tys. lat temu, naukowa wiedza na jego temat jest wciąż niewystarczająca.

 

Prof. Kamilla Pawłowska z Instytutu Geologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, która zainicjowała projekt, w rozmowie z portalem Nauka w Polsce wyjaśnia, że pomimo licznych znalezisk szczątków tych zwierząt w Polsce, tylko niewielka liczba z nich została dokładnie zbadana. Podobne luki w naukowej wiedzy dotyczą historii nosorożców włochatych w innych krajach europejskich.

Projekt badawczy o nazwie WOOLRHINOPOLI, finansowany przez Narodowe Centrum Nauki i realizowany we współpracy z Centrum Nowych Technologii (CeNT) z Warszawy, zaangażował dziesięciu naukowców z Hiszpanii, Francji, Holandii, Mołdawii, Czech, Niemiec, Rumunii, Włoch i Wielkiej Brytanii. Badania te obejmują szeroki zakres i dotyczą wielu aspektów, od oznaczania szczątków, badania wieku i płci zwierząt, do analizy chorób, jakie przeszły, a także relacji z ludźmi.

Podczas cotygodniowych badań terenowych prof. Pawłowska szuka nowych miejsc z występowaniem szczątków nosorożców, odwiedza też muzea i inne instytucje, gdzie przechowywane są szczątki plejstoceńskich ssaków. Niekiedy, pomimo wstępnych ustaleń, szczątki okazują się należeć do innych gatunków wymarłych zwierząt lub nigdy wcześniej nie były badane.

Jednym z odkryć prof. Pawłowskiej jest ustalenie, że czaszka znajdująca się w Muzeum Archeologicznym we Wrocławiu należy do nosorożca leśnego, co stanowi jeden z niewielu znanych tego rodzaju okazów w Polsce.

Przyczyny wymarcia nosorożców włochatych nie są jeszcze do końca poznane, ale wskazuje się na zmiany klimatu i działalność człowieka. Prof. Pawłowska twierdzi, że na spotkania pradawnych ludzi z nosorożcami wskazują malowidła jaskiniowe znane z Europy.

Nosorożce włochate były zwierzętami o ogromnej sile i rozmiarach, z masywnym ciałem, krótkimi nogami, wysokim karkiem i dużą głową, z dwoma rogami. Ich ciało pokrywała gęsta sierść, co pozwalało im przetrwać w surowych, zimnych warunkach. Choć ich dieta składała się głównie z traw, zjadały też liście krzewów.

Projekt WOOLRHINOPOLI, który potrwa do 2026 roku, ma na celu stworzenie kompleksowej bazy danych o kopalnych nosorożcach Polski i innych krajów Europy. W ramach prac naukowcy planują dokładną analizę kształtu czaszek tych wymarłych zwierząt, precyzyjne datowanie ich występowania oraz przeprowadzenie badań genetycznych. Działania mają na celu pogłębienie wiedzy o tych tajemniczych gigantach z przeszłości, a także zrozumienie przyczyn, które doprowadziły do ich wyginięcia.