Ławnicy podobnie jak sędziowie zawodowi, są niezwiśli i podlegają tylko Konstytucji i ustawom. Sędziowie społeczni biorą udział w rozstrzyganiu spraw w sądach pierwszej instancji.
Wybory przeprowadza Rada Miasta Poznania na wniosek Prezesa Sądu Okręgowego w Poznaniu. Potrzebnych jest 280 osób, w tym 147 do orzekania w zakresie prawa pracy.
Aby zostać ławnikiem należy posiadać polskie obywatelstwo i korzystać z pełni praw. Kandydat musi mieć ukończone 30. rok życia, lecz nie może mieć więcej niż 70 lat. Musi wyróżniać się nieskazitelnym charakterem, a także pracować lub mieszkać w Poznaniu od roku lub dłużej, posiadać co najmniej średnie wykształcenie i być w na tyle dobrym stanie zdrowia, by móc pełnić swoje obowiązki.
Funkcji nie mogą pełnić osoby zatrudnione w sądzie, prokuraturze, policjanci, żołnierze, pracownicy służby więziennej, radcowie prawni, adwokaci i aplikanci, a także radni i duchowni. Wykluczone są również osoby, wchodzące w skład organów, od których decyzji można odwoływać się w sądzie.
Kandydatów na ławników mogą zgłaszać prezesi sądów, stowarzyszenia, zarejestrowane organizacje społeczne i zawodowe – z wyjątkiem partii politycznych. Swojego kandydata zgłosić może też grupa 50 osób, które na stałe mieszkają w Poznaniu i mają prawa wyborcze.
Aby zaproponować kandydata, należy najpierw pobrać ze strony UMP kartę zgłoszenia, a następnie ją wypełnić i złożyć w Urzędzie Miasta Poznania (pok. 144 i 170, pierwsze piętro) przy placu Kolegiackim 17 (od poniedziałku do piątku w godz. 7:30-15:30) lub wysłać pocztą na adres urzędu.
Do karty trzeba dołączyć odpowiednie dokumenty. Jeśli ławnika zgłasza stowarzyszenie lub organizacja, niezbędny będzie aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego lub potwierdzenie wpisu do innego rejestru lub ewidencji, dotyczące tej organizacji.
Jeśli ławnika zgłasza grupa poznaniaków, wtedy do karty zgłoszeniowej należy dodać listę co najmniej 50 osób popierających kandydata. Powinny się na niej znaleźć: imię (imiona), nazwisko, PESEL, miejsce stałego zamieszkania i własnoręczny podpis każdej z tych osób.
Sam kandydat na ławnika powinien przygotować zaświadczenie o stanie zdrowia i dwie aktualne fotografie oraz zestaw innych dokumentów – ich dokładny wykaz można znaleźć na stronie internetowej miasta.
Dodatkowych informacji w sprawie naboru oraz wyborów ławników udzielają pracownicy Urzędu Miasta Poznania pod numerem telefonu: 61 646 33 44.
Zgłoszenia przyjmowane są do 30 czerwca 2019 roku.