Prawo do Miasta zaprasza na debatę o mieszkaniach

Od lat w – niezbyt częstych – dyskusjach o mieszkaniach w Polsce i w Poznaniu pojawiają się te same problemy i te same wskaźniki, co oznacza, że przynajmniej od 15 lat nie ma woli politycznej, aby opracować sensowne rozwiązania, w wyniku których mogłyby powstać różnorodne  propozycje dostępu do mieszkań dla ludzi o niskich i średnich dochodach. Na brak woli politycznej składa się bierność władzy, ograniczającej się do administrowania, a nie rozwiązywania problemów, wycofanie się samorządów i państwa z aktywnej roli w kreowaniu reguł rynku mieszkaniowego, a także monopol deweloperów. W efekcie została narzucona koncepcja mieszkania jako towaru, a nie jednego z podstawowych warunków godziwej egzystencji w cywilizowanym społeczeństwie.

Brak poprawy wskaźników mieszkaniowych świadczy także o tym, że podmioty istniejące na rynku nieruchomości nie zapewniają dostatecznej liczby mieszkań, czyli konieczny jest powrót do uznania kwestii mieszkaniowej za problem polityczny w gestii samorządów i państwa.

Szczególnie istotne jest pytanie o odpowiedzialność władz miasta jako najważniejszego podmiotu polityki mieszkaniowej, co wynika choćby z art. 7 ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 roku, w szczególności powiązanych ze sobą punktów 1. (ład przestrzenny i gospodarka nieruchomościami), 6a. (wspierania rodziny) i 7. (gminnego budownictwa mieszkaniowego).

Aktywna rola władz miasta w kreowaniu polityki mieszkaniowej i kształtowania rynku mieszkaniowego wiąże się także z faktem, że mieszkańcy są głównym źródłem dochodów komunalnych, zaś jakość przestrzeni miejskiej, przede wszystkim dzielnic śródmiejskich, wynika ze zrównoważenia różnych funkcji, wśród których funkcja mieszkaniowa jest w Poznaniu zdecydowanie upośledzona.

Główne zagadnienia związane z powszechną dostępnością mieszkań:

1. Postawienie diagnozy sytuacji, określenie konsekwencji masowej  prywatyzacji rynku mieszkaniowego:
Zanik lub ograniczenie różnorodnych form budownictwa, w tym spółdzielczego i komunalnego, monopol deweloperski. Wskazanie beneficjentów (banki, deweloperzy, firmy budowlane) i kosztów społecznych – utrzymujący się deficyt mieszkań.
Ceny mieszkań w Poznaniu, rozpoczynające się przeciętnie od 4 tys/m kwadratowy nie są dostępne dla osób o niskich i średnich zarobkach, a także dla osób bez zdolności kredytowej.
Przeludnienie istniejących mieszkań, brak samodzielnego mieszkania.
Konsekwencje nadmiernych obciążeń kredytowych: utrata mobilności społecznej i obniżenie siły nabywczej społeczeństwa, obniżenie standardów mieszkaniowych.
Dewastacja przestrzeni publicznej, „przemoc przestrzenna”.
W kontekście tych problemów określenie roli władzy publicznej i jej udziału w rozwiązywaniu problemów, słuszność i skuteczność dotychczas podjętych przez miasto  działań, np. mieszkania na wynajem z dojściem do własności, zakres wsparcia remontowego, działania eksmisyjne itp.

2. Zarysowanie elementów niezbędnych w określaniu założeń planu naprawczego:
– Konstrukcja programu budownictwa komunalnego i socjalnego, obejmującego wykorzystanie na cele mieszkaniowe gruntów komunalnych, współpracę z prywatnymi, spółdzielczymi, deweloperskimi uczestnikami rynku mieszkaniowego, remonty tzw. starego zasobu mieszkaniowego obejmujące program realnego wsparcia dla prywatnych kamienic.
– Odwrócenie negatywnych trendów dezurbanizacji przez:
– obniżenie kosztów fiskalnych i eksploatacyjnych
– dbałość o poprawę przestrzeni publicznych stanowiących otoczenie mieszkania: zieleń, uspokojenie ruchu, bezpieczeństwo, estetyka, infrastruktura
– analiza systemu prawnego pod kątem niewykorzystanych możliwości współpracy różnych podmiotów rynku mieszkaniowego

3. Kształtowanie postaw mieszkańców:
Akceptacja zróżnicowanej struktury społecznej lokatorów, „odczarowanie”  mieszkań socjalnych i komunalnych, kojarzonych z uciążliwym sąsiedztwem
Pytanie, w jakim stopniu istniejące preferencje mieszkaniowe wyrażają realne preferencje poznaniaków, a w jakim są wykreowane przez reklamę deweloperów i banków.
Przyjęcie śródmieścia jako obszaru o różnorodnych funkcjach – handel, usługi, biura, mieszkania
Tworzenie pozytywnego PR dla istniejących obszarów zabudowanych i programu mieszkań na wynajem
Przywrócenie myślenia sąsiedzkiego o mieszkaniowych przestrzeniach półprywatnych.

Udział w panelu dyskusyjnym biorą:
 = Tomasz Lewandowski, przew. Komisji Gospodarki Komunalnej i Polityki Mieszkaniowej Rady Miasta Poznania
 = Izabela Łukomska-Pyżalska, inwestor, wiceprezes firmy deweloperskiej FAMILY HOUSE Sp. z o.o.
 = Jerzy Pospiech, członek władz Stowarzyszenia Właścicieli Nieruchomości Prywatnych KAMIENICA
 = Jarosław Urbański, członek wspólnoty mieszkaniowej, Wielkopolskie Stowarzyszenie Lokatorów, Federacja Anarchistyczna.

W formie nagranej wypowiedzi obecny będzie też Rafał Przybył, przedstawiciel firmy inwestorskiej SwedeCenter.

Autorka koncepcji cyklu i spotkania, moderuje dyskusję: dr hab. Hanna Grzeszczuk-Brendel, stow. Prawo do Miasta, Wydz.  Architektury PP.

Spotkanie rozpocznie się o godzinie 18, w Szkole Podstawowej nr 36, przy ul. Słowackiego 54/56 w Poznaniu.