Kiedy do centrum nie wjadą diesle i stare samochody?

HEAL Polska, organizacja zajmująca się wpływem czynników środowiskowych na zdrowie publiczne, podaje, że liczba stref niskiej emisji w Europie wzrosła od 2019 roku o 40 proc. Według nowych badań już 320 europejskich regionów miejskich ogranicza obecnie możliwość wjazdu dla starszych pojazdów, które zazwyczaj bardziej zanieczyszczają powietrze. Wszystkie z dziesięciu najpopularniejszych miast turystycznych blokują obecnie wjazd dla wielu pojazdów benzynowych i diesli. 

Najwięcej stref niskiej emisji – 172 – mają Włochy, które niemal podwoiły ograniczenia w stosunku do 2019 roku. Włoskie systemy nie są ujednolicone, co utrudnia ustalenie, których pojazdów dotyczą ograniczenia w danym miejscu. Niemcy mają 78 tzw. LEZ-ów, Wielka Brytania – 17, Holandia – 14, a Francja – 8. W krajach Europy Środkowej i Wschodniej działa niewiele ograniczeń, ale w miastach Polski i Bułgarii strefy czystego transportu mają powstać w nadchodzących miesiącach. Kraków i Warszawa planują uruchomić swoje strefy czystego transportu odpowiednio do końca 2022 i połowy 2023 roku. 

Od stycznia 2022 roku samorządy mogą tworzyć strefy w regionach miejskich. W związku z niedawną nowelizacją ustawy o elektromobilności Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych zwróciła się do 41 największych polskich miast z pytaniem o aktualne stanowisko w sprawie SCT. Odpowiedzi oceniła jako rozczarowujące. Zainteresowanie utworzeniem stref wyraziły Łódź, Wrocław, Zabrze, Gliwice, Rzeszów, Bydgoszcz i Gdańsk. Do listy miast zainteresowanych poprawą jakości powietrza dopisano także Gdynię, Szczecin, Poznań, Toruń, Sosnowiec, Dąbrowę Górniczą, Wałbrzych, Koszalin i Słupsk. Niestety żadne miasto nie podało konkretnych terminów planowanego wprowadzenia stref.
 
Zanieczyszczenie powietrza według Światowej Organizacji Zdrowia stanowi zagrożenie dla zdrowia publicznego; w państwach UE powoduje ponad 300 tys. przedwczesnych zgonów rocznie. Transport drogowy jest największym źródłem niebezpiecznych dla zdrowia tlenków azotu – odpowiada za ponad 40 proc. emisji NOx. Z transportu pochodzi także ponad 11 proc. emisji drobnych pyłów PM2,5. Badania pokazują, że LEZ-y zapewniają znaczną poprawę jakości powietrza i mają pozytywny wpływ na lokalny handel – ocenia HEAL.
 
W oparciu o dostępne uzgodnione plany lub zobowiązania prawne w badaniu organizacji Transport&Environment obliczono, że do 2025 roku liczba LEZ-ów w Europie ma wzrosnąć o 58 proc., do 507. Wzrost będzie najsilniejszy w hotspotach turystycznych w Hiszpanii, gdzie do 2024 roku ma już funkcjonować 146 nowych LEZ-ów; we Francji do 2025 roku wejdą w życie 34 nowe strefy.