Doładowania do PEKI w zamian za oddanie plastikowych butelek? Wiceprezydent odpowiada na interpelację radnych

Pod koniec 2019 roku poznańscy radni PiS, Łukasz Kapustka, Mateusz Rozmiarek oraz Sara Szynkowska vel Sęk, zwrócili się do prezydenta Poznania z interpelacją w sprawie możliwości montażu w Poznaniu automatów, dzięki którym możliwe byłoby doładowanie kart PEKA zużytymi, plastikowymi butelkami i/lub puszkami.

Zdaniem radnych, rozwiązanie wpisywałoby się w proekologiczne trendy i politykę miasta, a jednocześnie pozwoliłaby pasażerom ZTM Poznań na zmniejszenie odczuwalności skutków podwyżek cen biletów za przejazdy komunikacją publiczną.

Radni proponowali, by na początek rozwiązanie zastosować jedynie pilotażowo, w wybranych miejscach na terenie miasta, np. w rejonie popularnych rond czy na pętlach tramwajowych i autobusowych.

Odpowiedzi na pytanie o możliwość wprowadzenia automatów udzielił Bartosz Guss, zastępca prezydenta Poznania. Jak wyjaśnił, podobne inicjatywy, które wskazywane były m.in. przez media czy polityków, wprowadzane np. w Warszawie czy Krakowie były sukcesami jedynie chwilowymi. W Krakowie środki na wypłaty za oddanie butelek były wpłacane przez osoby prywatne, przez co sama akcja miała charakter incydentalny niż stały.

W Warszawie środki także przekazywane były nie przez miasto, a przez prywatne przedsiębiorstwo. Szybko okazało się, że nie tylko regularnie brakowało środków na wypłaty dla mieszkańców, ale także dochodziło do dewastacji automatów.

Doświadczenia innych miast w tym zakresie są więc negatywne i nie zostały przyjęte na stałe.

Wiceprezydent wskazał także na fakt, że zadania związane z gospodarką odpadami wykonuje Związek Międzygminny GOAP, a nie Miasto Poznań. Jak przyznał, proponowane przez radnych było w przeszłości  rozważane, jednak z uwagi na wysokie koszty związane z przedsięwzięciem, zrezygnowano z pomysłu. Już sam koszt urządzeń szacowany jest na kilkadziesiąt tysięcy złotych za sztukę. Trudne do oszacowania byłoby także określenie wartości doładowań kart PEKA.

Co więcej, z uwagi na fakt, że Związek Międzygminny, jak sama nazwa wskazuje, obejmuje także gminny ościenne dla Poznania, rozwiązanie musiałoby zostać wprowadzone także na terenie pozostałych członków Związku, a nie wszystkie gminy objęte są organizacją transportu przez ZTM Poznań i system PEKA.

Bartosz Guss zauważył również, że w obecnym budżecie GOAP nie przewidziano środków na takie rozwiązanie.

Zastępca prezydenta Poznania podkreślił także inny, jego zdaniem najważniejszy argument przeciw wdrożeniu pomysłu w życie. Obecnie rząd pracuje nad wdrożeniem tzw. Rozszerzonej Odpowiedzialności Producentów, którego zapisy odnoszą się m.in. do wprowadzenia kaucji za butelki. Wówczas rozwiązanie z automatami zostałoby pozbawione skuteczności i sensu.

Wiceprezydent odniósł się także do propozycji pilotażowego wprowadzenia projektu. Jak wyjaśnił, „kwestie organizacyjne, zasady funkcjonowania automatów nie zostały uregulowane w przepisach prawnych obowiązujących w naszym kraju”.

Co więcej, budżet miasta nie obejmuje środków na surowce, ponieważ organizacja i realizacja systemu gospodarki odpadami komunalnymi należy do ZM GOAP. Oznacza to, że nie ma podstaw do ponoszenia dodatkowych kosztów przez Poznań.

W odpowiedzi na interpelację wskazano również, że wprowadzenie tego typu automatów mogłoby doprowadzić do sytuacji, w której mieszkańcy zamiast segregować śmieci według obecnego systemu, oddawaliby butelki do automatów w celu uzyskania dodatkowych korzyści. Istnieje także zagrożenie w zakresie odbioru tego typu odpadów przez podmioty, które nie są objęte obowiązkiem sprawozdawczości, co oznacza, że masy odpadów z butelkomatów nie byłyby uwzględniane w sprawozdaniach dla ZM GOAP, a tym samym nie byłyby ujęte do wyliczenia poziomu recyklingu. To z kolei negatywnie wpłynęłoby na cały system segregacji i recyklingu.

Wiceprezydent zarekomendował wstrzymanie się z podobnymi inicjatywami do czasu wdrożenia planowanych rozwiązań systemowych.