Studenci z Poznania jadą do Sudanu

W styczniu rusza do Sudanu kolejna ekspedycja naukowo-dydaktyczna. Studenci oraz pracownicy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM) spędzą w Afryce prawie dwa miesiące! Do wyjazdu przygotowują się archeolodzy, arabiści oraz etnolog.

Cała ekipa, czyli 8 osób, w tym 3 pracowników naukowych i 5 studentów będzie pracowała w dolinie Nilu w rejonie 5 Katarakty. Obszar ten za kilka lat zostanie zupełnie zniszczony, bo powstanie w tym miejscu gigantyczna zapora wodna, która spiętrzy wody Nilu. Władze sudańskie w ramach projektów rozwoju gospodarczego rozpoczęły budowę hydroelektroni w miejscowości Shereik. Za kilka lat powstanie tam sztuczny zbiornik wodny. Pod wodą znajdą się liczne wioski, zalane zostaną pola uprawne, wyspy i wszystko, co się na tych terenach znajduje łącznie z ogromną liczbą stanowisk archeologicznych.

Dlatego Sudańska Słuzba Starożytności NCAM wystosowała apel do międzynarodowego grona naukowców, by pomogli ratować dziedzictwo kulturowe Sudanu rejonu 5 Katarakty. Na apel odpowiedzieli badacze z Wielkiej Brytanii, Niemiec oraz Polski, którzy obok naukowców sudańskich będą do czasu napełnienia zbiornika pracować w zagrożonym terenie.

Archeolodzy oraz etnolog będą pracowali na wyspie Sabnas (powierzchnia około 4,5×2 km). Jest to jedna z wysp tworzących 5 Kataraktę. Na jej wschodnim i północnym brzegu znajdują się ruiny twierdz zbudowanych najprawdopodobniej w okresie islamskim (czyli po XV wieku). Archeolodzy wykonają precyzyjną dokumentację tych budowli oraz przeprowadzą rozpoznanie reszty wyspy pod kątem obecności innych pozostałości przeszłości. Etnolog z kolei pracując wśród lokalnej ludności, zamieszkującej Sabnas, będzie starał się dowiedzieć, co tradycyjna wiedza mówi o tych fortecach, czy są związane z nimi jakieś legendy oraz kto je zbudował i kiedy.

Arabiści natomiast będą pracowali w miejscowej szkole podstawowej. Dla dzieci z Sudanu przywiozą przybory szkolne zebrane przez uczniów z polskich szkół, przeprowadzą też cykl warsztatów oraz zabaw mających na celu przedstawienie Polski oraz poznanie Sudanu „oczyma sudańskich dzieci”. Będa mogli także nauczyć się lokalnego dialektu języka arabskiego oraz poznać lokalną kulturę. A dla dzieci będzie to wyjątkowa okazja, aby poznać inny, odległy zakątek świata z perspektywy jej mieszkańca. Obszar 5 Katarakty nie leży na szlakach turystycznych z tego względu rzadko zaglądają tam obcokrajowcy.

Po zakończeniu prac terenowych archeolodzy przeprowadzą warsztaty z archeologii krajobrazu dla pracowników NCAM. W trakcie 5-dniowych zajęć Sudańczycy nauczą się posługiwać takimi urządzeniami, jak GPS czy tachimetr elektroniczny. Dowiedzą się również, jak dane z takich pomiarów wykorzystać w dalszych analizach i interpretacjach w środowisku Geograficznych Systemów Informacji.

Wyjazd jest możliwy dzięki podpisanej w 2011 roku przez UAM umowy o współpracy z Sudańską Służbą Starożytności (National Corporation for Antiquities and Museums of Sudan, w skrócie NCAM) i jest finansowany z grantu Narodowego Centrum Nauki, przez UAM oraz sponsorów prywatnych.