Lato, jesień, zima, wiosna i Ethno Port!

Piąta pora roku rozpocznie się 17 czerwca w Centrum Kultury Zamek. Poznań na trzy festiwalowe dni zamieni się w kolorowe miasto portowe, miejsce spotkania różnorodnych kultur, dźwięków i języków.

Na trzech festiwalowych scenach zaprezentowani zostaną artyści z odmiennych obszarów Afryki, Azji oraz kilku krajów europejskich. Wśród tych ostatnich znajdzie się też reprezentacja polskiej muzyki etnicznej.
– Program w tym roku będzie zarówno refleksyjny, jak i taneczny. Koncerty na Scenie na Trawie będą bardziej żywiołowe, energetyczne a te na Dziedzińcu Zamkowym bardziej wymagające skupienia – wyjaśnia Bożena Szota, koordynator programu.

Układanie programu to dla organizatorów zadanie przynoszące najwięcej radości, choć w przypadku Ethno Portu także źródło wielu rozterek wynikających z bogactwa sceny world music.
– Istnieje pewien ból głowy, kogo w tym roku zaprosić, kto jeszcze w tym roku powinien poczekać, jak skomponować całość a jak poszczególne dni, które powinny mieć pewien rytm, żeby nie być jednostajne, czy też nużące dla publiczności. W tym roku udało nam się skomponować czternaście koncertów, które będą odbywały się jak do tej pory w przestrzeniach zamkowych, czyli Sali Wielkiej, Scenie na Trawie oraz na Dziedzińcu Zamkowym – mówi Andrzej Maszewski, dyrektor Festiwal Ethno Port. – Wielu artystów chce wystąpić na Ethno Porcie. My natomiast staramy się znaleźć takie projekty szczególnie wyróżniające się. W tym roku zobaczymy postać, którą znamy już z festiwalu, czyli Karolinę Cichą, ale ona wystąpi z muzykami pakistańskimi.

Pierwszego dnia uczestników festiwalu czeka niezwykłe spotkanie z dwoma wspaniałymi osobowościami muzycznymi, dwóch kultur, dwóch narodów, które dziś dzieli bardzo wiele, choć korzenie mają wspólne. Vardan Hovanissian uznawany jest za ambasadora duduku ‒ liczącego sobie około 3000 lat drewnianego instrumentu dętego z podwójnym stroikiem, uosabiającego brzmienie i duszę Armenii. Ponad dekadę temu Hovanissian odnalazł bratnią muzyczną duszę w osobie Emre Gültekina, wirtuoza sazu ‒ lutni z długim gryfem o bardzo subtelnym, harmonicznym brzmieniu. Łącząca obu artystów przyjaźń pozwoliła im przezwyciężyć uprzedzenia i podziały dzielące ich narody i zaowocowała nagraniem wspólnego albumu „Adana”.

17 czerwca na Ethno Port wystąpią także muzycy podhalańscy. Ideą koncertu jest prezentacja młodego pokolenia podhalańskich muzyków, których łączy zamiłowanie do muzyki etnicznej. Podczas koncertu muzycy zagrają melodie z Podhala, Spisza, Słowacji, Węgier, Rumunii, muzykę cygańską i bałkańską, czardasze, walce, polki, jak również aranżacje muzyczne i improwizacje na tematy muzyki ludowej. To niezwykle bogaty i zróżnicowany repertuar, zwracający równocześnie uwagę na przenikanie się muzyki tradycyjnej i różnych stylistycznie odmian, sięgających do ludowego źródła.

Tego samego dnia znana już z festiwalu artystka Karolina Cicha, wraz z pakistańskimi gośćmi, przeniesie uczestników w pełen duchowości świat sufickiego Islamu. Projekt „Poland‒Pakistan. Music without borders” to wynik współpracy polskich artystów z pakistańskim mistrzem tradycji gazel, Shafqatem Ali Khanem.

Pierwszy dzień Ethno Portu zakończy występ Domu Tańca Poznań. Wokół niego skupiają się osoby zafascynowane archaicznymi formami tańca, muzyki tradycyjnej i praktyk wykonawczych. Podstawowy nurt działalności związany jest z tańcem korowodowym – najbardziej archaiczną formą celebracji. Drugim biegunem aktywności poznańskiego Domu Tańca są polskie tańce ludowe: kujawiak, mazurek, polka, starodawne kontro i oberek. Podczas organizowanych wydarzeń artyści wykorzystują zanikające instrumenty, takie jak dudy, cymbały, harmonie, basy, liry korbowe, ale także sztukę opowiadania historii i wspólnej zabawy.

W sobotę, 18 czerwca na uczestników festiwalu czeka aż sześć koncertów. Żywizna (po kurpiowsku znaczy natura) to duet gitarzysty Raphaela Rogińskiego i Genowefy Lenarcik, śpiewaczki oraz córki wielkiego przedstawiciela folkloru Kurpiów Stanisława Brzozowego. Twórcy „Żywizny” korzystają z tradycji śpiewów leśnych, przywołując we wspólnych utworach dzikość i tajemnicę Puszczy Zielonej. Charakter utworów tworzą wyjątkowa liryka tradycyjnych tekstów kurpiowskich oraz czerpiąca z wielu kultur, współczesna gitara Raphaela Rogińskiego, jednego z najbardziej utalentowanych i wszechstronnych artystów polskiej sceny muzycznej.

Tuż po tym fantastycznym duecie wystąpi Banda Nella Nebbia. Laureat Grand Prix ubiegłorocznego Festiwalu Muzyki Folkowej Polskiego Radia „Nowa Tradycja” proponujący muzykę, jakiej w kręgu polskiego folku jeszcze nie było. Artysta, występujący pod pseudonimem Franciszek Szpilman, wraz z grupą muzyków z Sejn i Warszawy stworzył połączenie żywiołu jazzowego z rockową dynamiką i wpływami muzyki tradycyjnej, przywołujące skojarzenia z dokonaniami Franka Zappy, Johna Zorna czy rockowego zespołu Primus.

Na Ethno Porcie nie zabraknie również przedstawicieli z Francji. Pochodząca z Marsylii męska grupa śpiewu polifonicznego, charakterystycznego dla regionu Oksytanii, który historycznie obejmował część Francji, Hiszpanii i Włoch. Zespół istnieje od 2001 roku, wykonując transowe pieśni o surowym archaicznym brzmieniu rodem z basenu Morza Śródziemnego.

Do Poznania zawita także zespół Rabasa z Wyspy Zielonego Przylądka. Nazwa zespołu pochodzi od źródła, niedaleko Rui Vaz na Capo Verde. Podczas festiwalu zaprezentują materiał z wydanego w styczniu 2016 albumu „Ora ta Pasa” („Czas płynie”). Tytułem tym wyrażają przekonanie, że choć życie jest stresujące i czasami nie możemy pozwolić sobie na odpoczynek, to musimy ten stan zaakceptować.

Następnie uczestników festiwalu czeka spotkanie z niezwykłym muzykiem pochodzącym z Indii. Urodzony w 1963 roku Pandit Debashish Bhattacharya wychował się w rodzinie o muzycznych tradycjach, sięgających ośmiu pokoleń. W wieku zaledwie 21 lat otrzymał nagrodę Prezydenta Indii i w tym samym czasie zainteresował się hawajską gitarą slide. Aby uczynić ją narzędziem bardziej przydatnym do uprawianego gatunku muzyki, dodał do niej, charakterystyczne dla sitaru i sarangi, struny. Uzyskał w ten sposób 24-strunowy instrument o wyjątkowym brzmieniu, stając się jego pierwszym, wyznaczającym mistrzowski poziom, wirtuozem.

Na zakończenie drugiego dnia Ethno Portu wystąpi Ionică Minune, który urodził się w 1959 roku w Rumunii, w rodzinie romskich muzyków. Jest samoukiem, który grę na akordeonie rozpoczął w wieku 4 lat. Jako dwudziestolatek, znany i ceniony we własnym kraju, zaczął zagraniczną karierę muzyczną.

Ostatni dzień festiwalu należeć będzie jedynie do zagranicznych muzyków. Urodzeni w Aleksandrii, Tarek Abdallah i Adel Shams El Din sięgają do rodzimej odmiany „wasla” ukształtowanej na przełomie XIX i XX wieku w złotym okresie rozwoju klasycznej suity egipskiej. Projekt stworzony przez mieszkających na co dzień w Paryżu muzyków, stał się w ostatnich miesiącach jednym z najbardziej docenianych i wyróżnianych dokonań z gatunku world music.

Z Gwinei do Poznania przyjedzie Moh! Kouyate. Pierwszymi jego mistrzami byli lider zespołu Bembeya Jazz ‒ Sekou Kouyaté oraz występujący u boku Salifa Keity, gitarzysta Ousmane Kouyaté. W młodości wielkie wrażenie wywarł na artyście kontakt z nagraniami Django Reinhardta, BB Kinga i Jimiego Hendrixa, odnalezionymi na albumie George’a Bensona. W 2007 roku artysta zamieszkał w Paryżu, gdzie jego nowy kwartet wydał album „Loundo”, na którym Afryka Zachodnia spotyka się z Deltą Mississippi, a afrobeat z funky jazzem.

Na festiwalu będzie można także usłyszeć muzykę jednego z najbardziej i najbardziej nowatorskich zespołów współczesnej sceny muzycznej Włoch – Kalàscima. W lokalnym dialekcie kala znaczy „dobry”, àscima „zły”. Sześciu wszechstronnych muzyków Kalàscimy spaja starodawny rytuał tradycyjnej muzyki tanecznej Taranta ze współczesną muzyką elektroniczną.

Ethno Port zakończy występ hiszpańskiego artysty Chicuelo. Juan Ignacio Gómez Gorjón „Chicuelo” urodził się w 1968 roku w Barcelonie. Dorastał w rodzinie zafascynowanej tradycyjną muzyką hiszpańską. Kompozytor, reżyser, a przede wszystkim wirtuoz gitary, występuje dziś z najbardziej wybitnymi śpiewakami flamenco.

Organizatorzy zapraszają ponadto na wydarzenia towarzyszące festiwalowi. Warsztaty przybliżające tradycję wokalną Kurpi prowadzone przez śpiewaczkę Genowefę Lenarcik, córkę legendarnego Stanisława Brzozowego. Obok uczenia się tradycyjnych pieśni uczestnicy będą mogli wsłuchać się w genezę ich powstawania. Tradycja ich nauki wiąże się nierozerwalnie z lasem, a emisja głosu często imituje leśne echo i rezonans w przyrodzie. Całość poprzedzi krótki wstęp Raphaela Rogińskiego o genezie powstania duetu Żywizna. Podczas festiwalowi odbędą się także warsztaty muzyki bałkańskiej prowadzone przez Alexa Simu – rumuńskiego klarnecistę i kompozytora oraz warsztaty z zespołem Co Cor de La Plana z południa Francji.

Koncertom towarzyszyć będą również wykłady i dyskusje połączone z prezentacją filmów, które w tym roku poświęcone będą realnej pomocy dla mieszkańców Nepalu dotkniętego w kwietniu i maju 2015 roku trzęsieniami ziemi oraz różnorodności kulturowej islamu i aktualnej sytuacji uchodźców próbujących znaleźć schronienie w Europie.

Od kilku lat organizowane są działania skierowane do najmłodszych poznaniaków, czyli Małe Ethno. W tym roku organizatorzy postanowili wykorzystać zebrany podczas poprzednich dwóch edycji Festiwalu dorobek małych Ethnoreporterów. Do ich dyspozycji oddana zostanie Sala Wystaw, która stanie się nie tylko miejscem wystawy najciekawszych zdjęć dokumentujących festiwalowe sytuacje, ale również przestrzenią warsztatową dla młodych fotografów. Dzieci pracować będą wspólnie nad kilkoma tematami skupionymi wokół różnorodności kultur, wielokulturowości i odmienności różnych stron świata.

Program:
Piątek, 17 czerwca
VARDAN HOVANISSIAN & EMRE GÜLTEKIN „ADANA” (Armenia/Turcja/Belgia) – godz. 18.00 Sala Wielka                     
GRAMY! Podhalańscy muzycy tradycyjnie i folkowo (Polska) – godz. 20.00 Scena na Trawie               
KAROLINA CICHA & SHAFQAT ALI KHAN (Polska/Pakistan) – godz.. 22.00 Dziedziniec Zamkowy
DOM TAŃCA POZNAŃ (Polska) – godz. 24.00 Dziedziniec Zamkowy

Sobota, 18 czerwca
RAPHAEL ROGIŃSKI & GENOWEFA LENARCIK „ŻYWIZNA” (Polska) – godz. 16.00 Sala Wielka                     
BANDA NELLA NEBBIA (Polska) – godz. 17.00 Sala Wielka                     
LO CÒR DE LA PLANA (Francja) – godz. 18.30 Dziedziniec Zamkowy                                                                    
RABASA (Holandia / Wyspy Zielonego Przylądka) – godz. 20.00 Scena na Trawie                                                             
DEBASHISH BHATTACHARYA (Indie) – godz. 22.00 Dziedziniec Zamkowy                                                                   
IONICĂ MINUNE BAND & ALEX SIMU (Rumunia) – godz. 24.00 Sala Wielka                     

Niedziela, 19 czerwca
TAREK ABDALLAH & ADEL SHAMS EL-DIN „WASLA”(Egipt) – godz. 16.00 Dziedziniec Zamkowy
MOH! KOUYATE (Gwinea) – godz. 18.00 Scena na Trawie                                                               
KALÀSCIMA (Włochy) – godz. 20.00 Sala Wielka
CHICUELO (Hiszpania) – godz. 22.00 Dziedziniec Zamkowy

Ceny biletów i karnetów:
karnet trzydniowy z koncertem otwarcia – 120 zł
karnet trzydniowy (bez koncertu otwarcia) – 100 zł
bilet dzienny – 75 zł (sobota) oraz 65 zł (niedziela)  
bilety na pojedyncze koncerty – 30 zł (z wyjątkiem koncertu otwarcia)
bilet na koncert otwarcia – 40 zł
dzieci do 10 roku życia – wstęp wolny pod opieką dorosłej osoby posiadającej karnet lub bilet na dany koncert