Tytus Dzieduszycki-Sas 1934-1973. Pomiędzy Lublinem a Paryżem

Tytus Dzieduszycki-Sas 1934-1973 należał do lubelskiej grupy Zamek. Malował, tworzył scenografie, występował też w lubelskim kabarecie Piwnica. Od 1959 roku do przedwczesnej śmierci w roku 1973 mieszkał i tworzył w Paryżu. Jego biografia artystyczna to poszukiwania formalne, od wczesnych studiów rysunkowych, malarskich krajobrazów, martwych natur poprzez serie ekspresjonistycznych i abstrakcyjnych kompozycji wykonywanych w różnych technikach po obrazy określane jako informel i obiekty pozamalarskie – abstrakcyjne asamblaże o bogatej strukturze wyrazowej, po rzeźbę kinetyczną i projekty wystroju wnętrz.

Wystawa dzieł Tytusa Dzieduszyckiego – Sasa pokazuje główne wątki jego twórczości, włączając w to wczesne prace, zanim jeszcze artysta dołączył do grupy Zamek (1948-55), prace z czasów przynależności do lubelskiego środowiska awangardy (1956 – 60) oraz duży zespół asamblaży i rysunków z okresu paryskiego, obejmujących współpracę z ruchem “Phases” (1960 – 1964) a także realizacje projektowe i rzeźby kinetyczne z lat 1965-1973. Dzieduszyckiego inspirowała estetyka lirycznej abstrakcji i surreali­zmu, przełamująca konwencje tradycyj­nego rozumienia malarstwa.

Asamblażowe kompozycje o prowe­niencji surrealistycznej two­rzą unikalny zespół prac, które powsta­wały ze złożenia bardzo różnych elemen­tów i materii, takich jak złom metalowy, elementy szklane i plastikowe, sznurek, drut i inne. Artysta używał też surowców naturalnych: kamieni, żwiru, piasku. Z gotowych materii formował przemy­ślane kompozycje niejednokrotnie o wysmakowanym estetycznie charakte­rze.

Procesowi twórczemu stale towarzy­szyło wcześniejsze szkicowanie układów kompozycyjnych. Barwne rysunki stanowią rodzaj studiów czy też wariacji na temat kompozycji i kolorystyki asam­blaży  i są nie tylko ich dopełnieniem, ale można je uznać za prace autonomiczne. Dzięki szkicom widać, jak artysta budował kompozycyjny ład, w jaki sposób szukał równowagi form i kolorów w ramach określonej struktury.

Wystawa i katalog jej towarzyszący pokazują wielowątkową twórczość Dzieduszyckiego – Sasa w perspektywie jej powiązań z ideami artystycznymi swego czasu.

Wystawę będzie można oglądać od 23 lutego do 6 kwietnia 2014 roku w Galerii Malarstwa i Rzeźby Muzeum Narodowego w Poznaniu. Jej kuratorami są: Dorota Kubacka, Muzeum Lubelskie w Lublinie, Piotr Majewski, Lubelskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Włodzimierz Nowaczyk, Muzeum Narodowe w Poznaniu. Aranżacja przestrzeni wystawowej: Szymon Kaczmarek, Dział Organizacji Wystaw Muzeum Narodowego w Poznaniu.

16 marca 2014 r. o godz. 16 na wystawie odbędzie się prelekcja Piotra Majewskiego połączona z oprowadzaniem po wystawie.