Narodowy Dzień Pamięci “Żołnierzy Wyklętych” został ustanowiony w 2011 r. przez parlament “w hołdzie żołnierzom wyklętym – bohaterom antykomunistycznego podziemia, którzy w obronie niepodległego bytu Państwa Polskiego, walcząc o prawo do samostanowienia i urzeczywistnienia dążeń demokratycznych społeczeństwa polskiego, z bronią w ręku, jak i w inny sposób przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu”.
Data Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, 1 marca, upamiętnia rocznicę wykonania wyroku śmierci przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa na siedmiu osobach z kierownictwa IV Komendy Zrzeszenia “Wolność i Niezawisłość”. 1 marca 1951 r. w więzieniu na Rakowieckiej w Warszawie zastrzeleni zostali: ppłk Łukasz Ciepliński, mjr Adam Lazarowicz, por. Józef Rzepka, kpt. Franciszek Błażej, por. Józef Batory, Karol Chmiel i mjr Mieczysław Kawalec. Uchwalenie Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych jest formą uczczenia ich walki i ofiary, ale także bólu i cierpienia, jakich doznawali przez wszystkie lata PRL i ciszy po 1989 roku.
Historia niezłomnych żołnierzy podziemia niepodległościowego po wielu latach zakłamania przebija się do świadomości Polaków. Jeszcze kilka lat temu niewielu miało świadomość istnienia tak silnego podziemia antykomunistycznego. Przywracanie pamięci i godności Żołnierzom Wyklętym jest celem prac ekshumacyjnych w ramach ogólnopolskiego projektu badawczego „Poszukiwania miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego 1944-56” realizowanego przez Instytut Pamięci Narodowej przy współpracy Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa i Ministerstwa Sprawiedliwości.
W tym roku IPN dodatkowo zaprasza 7 i 8 marca na Festiwal Filmów Dokumentalnych “Niepokorni, niepokonani, wyklęci”, dwudniowy przegląd filmów o polskim podziemiu niepodległościowym. W sobotę i niedzielę od godziny 12 chętni będą mogli obejrzeć między innymi “Na skrzydłach nadziei”, “Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń”, “Miłość w czasach wyklętych”, “Inka” czy “Tropem wyklętych”.