Upały i jedzenie: na co uważać, żeby się nie zatruć?

Produkty pochodzenia zwierzęcego takie, jak jaja, mięso, mleko i ich przetwory, są częstym źródłem zakażenia pałeczką salmonelli. Do zakażenia dochodzi głównie drogą pokarmową, w następstwie spożycia produktów zanieczyszczonych pałeczkami.
– W 2012 roku w województwie wielkopolskim odnotowano 687 przypadków zatruć pokarmowych, w 2013 roku 704, a w 2014 do końca czerwca 217 – ostrzega Ewelina Suska, rzeczniczka prasowa Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu. – Produkty pochodzenia zwierzęcego takie, jak jaja, mięso, mleko i ich przetwory, są częstym źródłem zakażenia pałeczką salmonelli. Ostatnio coraz częściej spotyka się pałeczki salmonelli w hodowlach drobiu, stąd możliwość ich występowania w jajach i w surowym mięsie drobiowym.

Do zakażenia dochodzi głównie drogą pokarmową, w następstwie spożycia produktów zanieczyszczonych pałeczkami. Bakterie te dostają się do żywności, np. przez brudne lub rzadko i niedokładnie myte ręce lub w przypadku, kiedy na tym samym blacie, czy desce, na których kroiło się mięso, surowy drób itp., kładzie się produkty poddane już obróbce termicznej.
– Najczęstszą jednak przyczyną zachorowań jest spożywanie potraw na bazie jaj nie poddanych obróbce termicznej, jak krem, majonez, kogel-mogel, względnie ogrzewanych krótko w temperaturze niewystarczającej do zniszczenia drobnoustrojów, jak jajka sadzone, jajecznica z ciągnącymi się elementami, zupy dla dzieci z surowym żółtkiem – podkreśla Ewelina Suska. – Zatrucie często występuje również po spożyciu zimnych dań mięsnych, drobiowych oraz rybnych sałatek garmażeryjnych.

Bakterie salmonelli najlepiej rozwijają się w temperaturze 37°- 40° C. Zniszczeniu ulegają bardzo szybko w temperaturze 100°C. W temperaturze 70°C giną w ciągu 4 minut, a w temperaturze 60° w ciągu 10-20 minut. Wykazują też dużą odporność na działanie słońca, w wodzie przeżywają do 2 miesięcy, natomiast na powierzchni sprzętów ponad 14 dni! Dlatego żeby ustrzec się przed zakażeniem pałeczką salmonelli, należy przestrzegać kilku elementarnych zasad: w surowy drób, jaja i ryby zaopatrywać się w sprawdzonych punktach sprzedaży, zawsze sprawdzać termin przydatności produktu do spożycia, produkty przechowywać w lodówce (ok. +4°C), z dala od wyrobów gotowych do spożycia (w niskich temperaturach pałeczki salmonelli nie rozwijają się, ale i nie ulegają zniszczeniu!), skorupki jaj przed rozbiciem należy sparzyć wrzątkiem (ale trzeba zauważyć, że to dezynfekuje tylko skorupkę, nie niszczy bakterii obecnych w treści jaj), potrawy z surowych jaj spożywać od razu po przyrządzeniu, po każdorazowym skorzystaniu z toalety i przed przystąpieniem do przygotowywania posiłków, należy dokładnie umyć ręce i wyrobić ten nawyk u dzieci, potrawy przyrządzać bardzo starannie z zachowaniem zasad higieny, a gotowe wyroby zabezpieczać przed dostępem insektów i gryzoni, jako że mogą one przenosić drobnoustroje.
 
Kupując, trzeba zwracać uwagę na sposób oferowania do sprzedaży produktów spożywczych, ich wygląd, zapach, smak oraz datę minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia. Absolutnie nie wolno kupować częściowo rozmrożonych lodów, ciast kremowych niewłaściwie przechowywanych (poza urządzeniem chłodniczym), wyrobów garmażeryjnych o krótkim okresie przydatności do spożycia, a także przechowywanych poza lodówką, jak pasztety, metki czy galarty.

Zakupy należy robić tylko w sprawdzonych miejscach i kupować wyłącznie żywność prawidłowo oznakowaną, a w domu przechowywać ją w lodówce. Uwaga! Nie należy w lodówce razem przechowywać surowego mięsa czy ryb z nieumytymi warzywami, a po obraniu warzyw, zanim zaczniemy przygotowywać mięso, koniecznie trzeba umyć ręce. Owoce i warzywa, które są przeznaczone do zjedzenia na surowo, powinny być myte szczególnie starannie – na nich też może bytować salmonella.

Lato to również pora pojawienia się wielu gatunków grzybów. Także i nimi można się zatruć – nawet jeśli są to grzyby jadalne. Dlatego absolutnie nie należy kupować grzybów zapleśniałych, zaczerwionych lub nasiąkniętych wodą. Grzyby powinny być transportowane w przewiewnym opakowaniu – najlepiej wiklinowym koszyku, nigdy w foliowym woreczku, gdyż mogą się one zaparzyć i nawet jadalne spowodują dolegliwości pokarmowe. Po przyniesieniu do domu grzyby od razu trzeba przetworzyć, a gotowej potrawy, nawet w lodówce, nie należy przechowywać dłużej niż dobę, ponieważ grzyby szybko się psują. Jeżeli nie możemy natychmiast zagospodarować grzybów, trzeba je przechować w chłodnym, suchym i przewiewnym miejscu – na przykład w lodówce w temp. ok. 10 stopni Celsjusza.

Grzyby mogą być oferowane do sprzedaży tylko w wyznaczonych punktach handlowych. Ponadto grzyby świeże powinny posiadać tzw. “atest na grzyby świeże”, który zawiera szczegółowe informacje na temat danej partii produktu.