Wszyscy jesteśmy migrantami

Kuratorka wystawy, dr Natalia Bloch, razem ze studentami Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM, wyruszyła na poszukiwania rodzin, do których listy z Ameryki były adresowane. Postanowiła sprawdzić, czy cenzura skutecznie i trwale zablokowała kontakt między bliskimi, czy udało się go podtrzymać. Badacze szybko się przekonali, że pamięć o przodkach, którzy wyruszyli do Stanów Zjednoczonych, przetrwała.

– Korespondencję Polaków, którzy wyruszyli za ocean w poszukiwaniu lepszego życia, blokowała carska cenzura. Urzędnikom nie podobała się ich zawartość: wskazówki dotyczące wyjazdu, karty pokładowe i dolary. Listy miały zostać zniszczone, ale z decyzji tej wycofano się w ostatniej chwili – wyjaśnia kurator wystawy, dr Natalia Bloch.

W Centrum Kultury Zamek poza listami pokazane zostaną również fotografie emigrantów ze zbiorów amerykańskich archiwów oraz przedmioty codziennego użytku z kolekcji Muzeum Etnograficznego w Toruniu. Wystawa nie będzie jednak próbą archiwalnej rekonstrukcji przeszłości, a wielopłaszczyznową opowieścią, odwołującą się do emocji widza.

– Jeżeli prześledzimy historię naszych rodzin, natrafimy na przodków, którzy wyjeżdżali za granicę w poszukiwaniu pracy i bezpieczeństwa – mówi dyrektor Centrum Kultury ZAMEK, Anna Hryniewiecka. – Podobne powody zmuszają teraz mieszkańców Afryki czy Bliskiego Wschodu do opuszczenia domów. Chciałabym, żeby wystawa uwrażliwiła nas na ich losy. Jeżeli nie możemy pozbyć się lęku przed migrantami, wzbudźmy w sobie chociaż odruch empatii.

Ekspozycja stanie się także pretekstem do spotkań na temat losów dziewiętnastowiecznych emigrantów oraz ich potomków: tych, którzy zostali za Wielką Wodą i tych, którzy postanowili wrócić do Polski.

– Te wielkie migracje wydają się być jednak wyparte ze współczesnej świadomości historycznej polskiego społeczeństwa – mówi dr Natalia Bloch. – Jednym z celów projektu jest odzyskanie pamięci migracyjnej, opowiedzenie o nas samych jako migrantach.

Wystawę “Wszyscy jesteśmy migrantami. Listy polskich emigrantów z Ameryki z XIX wieku” będzie można oglądać od 24 września do 28 listopada w Sali Wystaw CK Zamek. Bilety 4/6 zł. Wernisaż odbędzie się 23 września o godzinie 19.00.