.jpg)
.jpg)
Jawgul jest niewielką, sezonową wyspą, długą na około 1,8 km i szeroką na około 350 m. W czasie naszej zimy poziom Nilu w Sudanie jest niski i na wyspę można przejść „suchą nogą”. Jednak latem, kiedy przychodzi coroczny wylew, zaczyna kursować niewielki prom, a Jawgul na kilka miesięcy staje się wyspą.
Rejon ten zamieszkują Nubijczycy z plemienia Mahas. Jest to plemię, które co najmniej od czasów średniowiecznych zajmuje te tereny. W lokalnej tradycji przodkowie Mahas żyli w rejonie III Katarakty już w czasach egipskich faraonów.
Teren, jak obszar V Katarakty za kilka lat (od 3 do 6 lat według różnych źródeł), zostanie zupełnie zniszczony. Władze sudańskie w ramach projektów rozwoju gospodarczego rozpoczęły budowę hydroelektrowni w miejscowości Kadźbar. Za kilka lat stanie w tym miejscu gigantyczna zapora wodna, która spiętrzy wody Nilu. Powstanie sztuczny zbiornik wodny, który będzie obejmował obszar całej III Katarakty. Pod wodą znajdą się liczne wioski, pola uprawne, wyspy i wszystko, co się na tych terenach znajduje, łącznie z ogromną liczbą stanowisk archeologicznych.
Na wyspie znajdują się liczne pozostałości archeologiczne. Wschodnią część Jawgul zajmuje opuszczona, zrujnowana, średniowieczna osada. Widoczne tam są pozostałości kościoła, domów mieszkalnych oraz tak zwanych wież mieszkalnych (piętrowych, kamienno-ceglanych budynków, zbudowanych na szczytach wyniesień, z wejściem zlokalizowanym na poziomie pierwszego piętra).
W centralnej i zachodniej części wyspy znajduje się współczesna wioska, która powstała pomiędzy twierdzą (XVI-XIXw) a wieżą kamienno-ceglaną. Forteca zbudowana w całości z mułu nilowego oraz kamieni zachowana jest w sposób niebywały. Najwyższa z jej wież ma obecnie 8 m wysokości. Ludność miejscowa pamięta, iż w fortecy było więzienie. Wieża kamienno-ceglana z kolei nosi ślady poważnych zniszczeń i współczesnych reperacji. Według ludzi mieszkających na Jawgul została ona zbombardowana z pokładów brytyjskich parowców, które kursowały po Nilu w czasach rewolucji/powstania Mahdiego (koniec XIX wieku, tło akcji powieści Henryka Sienkiewicza W pustyni i w puszczy). Obecnie wieża została odbudowana i służy jako magazyn dla jednej z rodzin zamieszkującej wyspę.
Jawgul w przeszłości słynęło z bardzo dobrych szkół. Znajdują się pozostałości trzech szkół koranicznych, w których kształciła się większość starszych mieszkańców wyspy i okolic. Obecnie na lewym brzegu Nilu, na wysokości Jawgul, zbudowano szkołę podstawową, która przejęła funkcję szkół koranicznych. Było to miejsce, w którym arabiści prowadzili warsztaty dla dzieci.
Uczniowie w czasie zajęć poznawali Polskę, rysowali swoją wieś, zabytki archeologiczne widoczne w okolicy i przedstawiali swój wymarzony zawód. Warsztaty przeprowadzono we wszystkich klasach oraz dodatkowo w sąsiadującym ze szkołą przedszkolu. Dzieci za udział otrzymywały niewielkie upominki w postaci przyborów szkolnych (zebranych w polskich szkołach) oraz zabawek (ufundowanych przez firmę Komputronik). W trakcie warsztatów odbył się również turniej piłki nożnej na boisku szkolnym, a na zakończenie warsztatów zorganizowano wystawę wszystkich prac plastycznych. Odbyła się ona na dziedzińcu szkoły, a zaproszono na nią wszystkich mieszkańców Jawgul i okolic.
Po zakończeniu prac terenowych archeolodzy przeprowadzili warsztaty z teorii oraz metod badań krajobrazu w archeologii dla pracowników NCAM. W trakcie czterodniowych zajęć Sudańczycy poznali podstawy obsługi takich urządzeń, jak GPS czy tachimetr elektroniczny. Dowiedzieli się również jak dane z takich pomiarów wykorzystać w dalszych analizach i interpretacjach w środowisku Geograficznych Systemów Informacji.
Studenci oraz pracownicy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM) spędzili w Afryce prawie dwa miesiące, a ich wyjazd był możliwy dzięki podpisanej w 2011 roku przez UAM umowie o współpracy z Sudańską Służbą Starożytności (National Corporation for Antiquities and Museums of Sudan, w skrócie NCAM).